کربلایی
مدیر بازنشسته
اين همه از آي‌تي مي‌گوييم و از نقش و تأثير آن سخن مي‌رانيم. اما گاهي هنوز هم به پايه‌اي‌ترين مشکلاتي برمي‌خوريم که نشان مي‌دهد نهادينه‌شدن بسياري از کاربردهاي اين صنعت به تلاش دوچندان نياز دارد. به بهانه انتشار شماره صد ماهنامه مي‌خواهم موضوعات عمومي و در عين‌حال مهمي را در قالب چند پيشنهاد به مديران فناوري اطلاعات مطرح کنم.
توصیه‌های مدیریتی
مراقب مشاوران فناوری اطلاعات خود باشید؛ از این مشاوران تا دلتان بخواهد وجود دارند. از مشاوران امنیت گرفته تا مشاوران شبکه، مشاوران طراحی نرم‌افزار و مشاوران اجرای پروژه‌های کوچک تا بزرگ فناوری اطلاعات.
اگر کار مشاوران مشخص و تعیین‌شده نباشد سازمان هزینه بیهوده‌ای را متحمل می شود و هیچ مشاوری هم از اين‌که کارش کم و نامعین باشد، ناراحت نخواهد شد. در قرارداد بستن با مشاوران بسیار دقت کنید که تمامی وظایف مشخص شده‌باشد، حتی اگر امکان دارد از آن‌ها درخواست نیروی مقیم و موظف كنيد تا بتوانید بر کار آن‌ها نظارت داشته‌باشيد.
وقتی هم قرارداد آن‌ها با سازمان شما تمام شد، از اول تا آخر کارشان را بررسي کنید و اجازه ندهید مشکل دیگری را در مجموعه شما به وجود بياورند تا شما مجبور شويد دوباره با آن‌ها قرارداد ببندید.
پروژهای بزرگ را بدون امکان‌سنجی اولیه شروع نکنید؛ به‌طور معمول پروژه‌هاي اطلاعات چه نرم‌افزاري و چه سخت‌افزاری بدون Feasibility Study محکوم به شکست هستند. تجربه نشان داده‌است که پروژه‌هایی که مطالعات جامع روی آن انجام نمی‌پذیرد یا خیلی زمان‌بر هستند، هزینه هنگفتی به همراه خواهند داشت یا در نيمه راه با شکست مواجه می‌شوند.
اگر به مدیران فناوری اطلاعات سازمان‌ها پروژهای واگذار شود که از آن اطلاعی نداشته باشند یا نخواهند انجام شود، مطمئن باشید شروع کردن آن پروژه برای آن سازمان فقط هزینه به همراه خواهد داشت.
به‌عنوان مثال، تازگی‌ها ERP یا هوش مصنوعی خیلی مد شده و اغلب سازمان‌ها بدون آن‌که آموزش‌های لازم را به کارشناسان خود بدهند، نیاز سنجی کنند یا بدانند اصلاً به چه نیاز دارند و خروجی کار چه خواهد شد، پروژه را شروع می‌کنند و پس از اتمام کار متوجه می‌شوند که به‌عنوان مثال، خروجی سیستم حسابداری با سیستم انبار یکپارچه نمی‌شود.
فناوری‌های جدید را در اختیار کارمندان خود قرار دهید؛ از هزینه‌کردن برای ارتقاي سیستم های خود نهراسید. باور کنید هزینه‌ای که شما به‌عنوان مثال برای ارتقاي پورت USB 1 و USB 2 می‌کنید تأثیری بسیار بزرگ روی کارايی سازمان شما خواهدداشت. ساختار فناوری اطلاعات در هر سازمانی قوی باشد، کارايی آن نيز بیشتر خواهد شد.
سیستم ذخیره سازی اطلاعات سازمان را بهینه کنید؛ در هر سازمانی که نگاه می‌کنید، هزاران گیگابایت ظرفيت ذخيره‌سازي را در سراسر سازمان قرارداده‌اند. به‌عنوان مثال، یک بانک اطلاعات اوراکل را به یک هارد صد گیگابایتی متصل‌کرده‌اند و نسخه پشتيبان آن را نیز در همان مکان روی هارددیسک دیگری انجام می‌دهند.
فارغ از اين‌که ممکن است اتاق سرور دچار آتش‌سوزی شود و اطلاعات سازمان نیز در شعله‌های آتش بسوزد. پيشنهاد می‌شود، از فناوری‌های جدید منابع داده مجازی استفاده شده و هیچ‌گاه نسخه پشتیبان اطلاعات را در همان مکان قرار ندهیم.
امنیت اطلاعات را جدی بگیرید؛ فقط ویروس‌ها دشمنان اطلاعات سازمان‌ها نیستند. اطلاعات هر سازمانی می‌تواند برای عده‌ای از هکرها جالب باشد. کافی‌است سازمان شما سایتی داشته باشد که به یکی از سرورهای سازمان شما متصل باشد.
DNS شما بهترین و راحت‌ترین راه ورود دشمنان شما خواهد بود. توصیه می‌شود از روش آزمون نفوذگری برای پیداکردن راه‌های نفوذ به شبکه خود استفاده کنید. اگر تمامی راه‌های نفوذ خارجی به شبکه خود را نیز مسدود کردید باید تازه به فکر مزاحمان داخلی شبکه بگردید و از سیستم‌های Intrusion detection استفاده کنید.
توصیه‌های مدیریت نرم‌افزاری
مستندات، مستندات، مستندات؛ کدهای بدون مستندات هیچ ارزشی ندارند. حتی یک میلیون خط کد برنامه‌نویسی از زبان ++C اگر مستندات و راهنما نداشته باشد، به درد نمی‌خورد. از هم‌اکنون به فکر مستندات برنامه‌های نرم‌افزاری خود باشید. زيرا اگر برنامه‌نویس سازمان شما یک روز از آنجا برود، کدهای بدون مستنداتی که باقی گذاشته است دیگر ارزشی نخواهد داشت.
معماری نرم‌افزار باید کامل و مستند باشد؛ برخی اوقات وقتی در جلسه‌هاي طراحی پروژه‌های نرم‌افزاری حرف از معماری نرم‌افزارمبتنی بر قابلیت‌های تعمیرپذیری بالا یا استفاده‌پذیری به میان می‌آید، چند برنامه‌نویسی که در آن جلسه حضور دارند، لبخندی بر لبانشان نمایان می شود که ما فقط عاشق کدنويسي هستيم و از این حرف‌ها سر در نمی‌آوریم.
با قاطعیت می‌گویم که تجربه نشان داده اگر پروژه نرم‌افزاری بدون طراحی مبتنی بر اصول حرفه‌ای آماده شود، صد‌‌درصد به مشکل بر خواهد خورد و به زودی آن نرم‌افزارخواهد مرد.
برنامه نویسان سازمان خود را مجبور به استفاده از فناوری‌های جدید برنامه‌نویسی کنید؛ سازمانی را می‌شناسم که پس از حدود پانزده سال هنوز برنامه‌نویسان فاکس پرو دارد که فقط فاکس می‌دانند و حتی با اصول برنامه‌نویسی شيءگرا نیز آشنا نیستند؛ این یعنی فاجعه.
آموزش زبان‌ها و اصول مهندسی نرم‌افزاربرای برنامه نویسان باید جزء برنامه‌های اصلی سازمان و واحد فناوری اطلاعات آن سازمان باشد، در غیر این صورت هیچ شانس پیشرفتی در آن سازمان وجود ندارد.
تحقیقات نشان می‌دهد حدود شصت تا هفتاد درصد بودجه فناوری اطلاعات برخی سازمان‌های بزرگ خرج نگهداری تجهیزات و نرم‌افزارهای آن سازمان می‌شود؛ این آمار باید به حدود بيست تا سي درصد برسد و این وظیفه مدیران IT سازمان‌ها است که با مدیریت دقیق منابع، کنترل و پیدا کردن دلایل این هزینه‌ها می‌توانند بودجه بیشتری را براي ارتقاي تجهیزات و آموزش بیشتر کارکنان مصرف کنند.
منبع: ماهنامه شبکه
توصیه‌های مدیریتی
مراقب مشاوران فناوری اطلاعات خود باشید؛ از این مشاوران تا دلتان بخواهد وجود دارند. از مشاوران امنیت گرفته تا مشاوران شبکه، مشاوران طراحی نرم‌افزار و مشاوران اجرای پروژه‌های کوچک تا بزرگ فناوری اطلاعات.
اگر کار مشاوران مشخص و تعیین‌شده نباشد سازمان هزینه بیهوده‌ای را متحمل می شود و هیچ مشاوری هم از اين‌که کارش کم و نامعین باشد، ناراحت نخواهد شد. در قرارداد بستن با مشاوران بسیار دقت کنید که تمامی وظایف مشخص شده‌باشد، حتی اگر امکان دارد از آن‌ها درخواست نیروی مقیم و موظف كنيد تا بتوانید بر کار آن‌ها نظارت داشته‌باشيد.
وقتی هم قرارداد آن‌ها با سازمان شما تمام شد، از اول تا آخر کارشان را بررسي کنید و اجازه ندهید مشکل دیگری را در مجموعه شما به وجود بياورند تا شما مجبور شويد دوباره با آن‌ها قرارداد ببندید.
پروژهای بزرگ را بدون امکان‌سنجی اولیه شروع نکنید؛ به‌طور معمول پروژه‌هاي اطلاعات چه نرم‌افزاري و چه سخت‌افزاری بدون Feasibility Study محکوم به شکست هستند. تجربه نشان داده‌است که پروژه‌هایی که مطالعات جامع روی آن انجام نمی‌پذیرد یا خیلی زمان‌بر هستند، هزینه هنگفتی به همراه خواهند داشت یا در نيمه راه با شکست مواجه می‌شوند.
اگر به مدیران فناوری اطلاعات سازمان‌ها پروژهای واگذار شود که از آن اطلاعی نداشته باشند یا نخواهند انجام شود، مطمئن باشید شروع کردن آن پروژه برای آن سازمان فقط هزینه به همراه خواهد داشت.
به‌عنوان مثال، تازگی‌ها ERP یا هوش مصنوعی خیلی مد شده و اغلب سازمان‌ها بدون آن‌که آموزش‌های لازم را به کارشناسان خود بدهند، نیاز سنجی کنند یا بدانند اصلاً به چه نیاز دارند و خروجی کار چه خواهد شد، پروژه را شروع می‌کنند و پس از اتمام کار متوجه می‌شوند که به‌عنوان مثال، خروجی سیستم حسابداری با سیستم انبار یکپارچه نمی‌شود.
فناوری‌های جدید را در اختیار کارمندان خود قرار دهید؛ از هزینه‌کردن برای ارتقاي سیستم های خود نهراسید. باور کنید هزینه‌ای که شما به‌عنوان مثال برای ارتقاي پورت USB 1 و USB 2 می‌کنید تأثیری بسیار بزرگ روی کارايی سازمان شما خواهدداشت. ساختار فناوری اطلاعات در هر سازمانی قوی باشد، کارايی آن نيز بیشتر خواهد شد.
سیستم ذخیره سازی اطلاعات سازمان را بهینه کنید؛ در هر سازمانی که نگاه می‌کنید، هزاران گیگابایت ظرفيت ذخيره‌سازي را در سراسر سازمان قرارداده‌اند. به‌عنوان مثال، یک بانک اطلاعات اوراکل را به یک هارد صد گیگابایتی متصل‌کرده‌اند و نسخه پشتيبان آن را نیز در همان مکان روی هارددیسک دیگری انجام می‌دهند.
فارغ از اين‌که ممکن است اتاق سرور دچار آتش‌سوزی شود و اطلاعات سازمان نیز در شعله‌های آتش بسوزد. پيشنهاد می‌شود، از فناوری‌های جدید منابع داده مجازی استفاده شده و هیچ‌گاه نسخه پشتیبان اطلاعات را در همان مکان قرار ندهیم.
امنیت اطلاعات را جدی بگیرید؛ فقط ویروس‌ها دشمنان اطلاعات سازمان‌ها نیستند. اطلاعات هر سازمانی می‌تواند برای عده‌ای از هکرها جالب باشد. کافی‌است سازمان شما سایتی داشته باشد که به یکی از سرورهای سازمان شما متصل باشد.
DNS شما بهترین و راحت‌ترین راه ورود دشمنان شما خواهد بود. توصیه می‌شود از روش آزمون نفوذگری برای پیداکردن راه‌های نفوذ به شبکه خود استفاده کنید. اگر تمامی راه‌های نفوذ خارجی به شبکه خود را نیز مسدود کردید باید تازه به فکر مزاحمان داخلی شبکه بگردید و از سیستم‌های Intrusion detection استفاده کنید.
توصیه‌های مدیریت نرم‌افزاری
مستندات، مستندات، مستندات؛ کدهای بدون مستندات هیچ ارزشی ندارند. حتی یک میلیون خط کد برنامه‌نویسی از زبان ++C اگر مستندات و راهنما نداشته باشد، به درد نمی‌خورد. از هم‌اکنون به فکر مستندات برنامه‌های نرم‌افزاری خود باشید. زيرا اگر برنامه‌نویس سازمان شما یک روز از آنجا برود، کدهای بدون مستنداتی که باقی گذاشته است دیگر ارزشی نخواهد داشت.
معماری نرم‌افزار باید کامل و مستند باشد؛ برخی اوقات وقتی در جلسه‌هاي طراحی پروژه‌های نرم‌افزاری حرف از معماری نرم‌افزارمبتنی بر قابلیت‌های تعمیرپذیری بالا یا استفاده‌پذیری به میان می‌آید، چند برنامه‌نویسی که در آن جلسه حضور دارند، لبخندی بر لبانشان نمایان می شود که ما فقط عاشق کدنويسي هستيم و از این حرف‌ها سر در نمی‌آوریم.
با قاطعیت می‌گویم که تجربه نشان داده اگر پروژه نرم‌افزاری بدون طراحی مبتنی بر اصول حرفه‌ای آماده شود، صد‌‌درصد به مشکل بر خواهد خورد و به زودی آن نرم‌افزارخواهد مرد.
برنامه نویسان سازمان خود را مجبور به استفاده از فناوری‌های جدید برنامه‌نویسی کنید؛ سازمانی را می‌شناسم که پس از حدود پانزده سال هنوز برنامه‌نویسان فاکس پرو دارد که فقط فاکس می‌دانند و حتی با اصول برنامه‌نویسی شيءگرا نیز آشنا نیستند؛ این یعنی فاجعه.
آموزش زبان‌ها و اصول مهندسی نرم‌افزاربرای برنامه نویسان باید جزء برنامه‌های اصلی سازمان و واحد فناوری اطلاعات آن سازمان باشد، در غیر این صورت هیچ شانس پیشرفتی در آن سازمان وجود ندارد.
تحقیقات نشان می‌دهد حدود شصت تا هفتاد درصد بودجه فناوری اطلاعات برخی سازمان‌های بزرگ خرج نگهداری تجهیزات و نرم‌افزارهای آن سازمان می‌شود؛ این آمار باید به حدود بيست تا سي درصد برسد و این وظیفه مدیران IT سازمان‌ها است که با مدیریت دقیق منابع، کنترل و پیدا کردن دلایل این هزینه‌ها می‌توانند بودجه بیشتری را براي ارتقاي تجهیزات و آموزش بیشتر کارکنان مصرف کنند.
منبع: ماهنامه شبکه
