درباره فناوری وای مکس

کربلایی

مدیر بازنشسته
با افزايش فاصله هاي مخابراتي، اتصال كابلي و ارتباط با فيبر نوري از لحاظ اقتصادي ديگر به صرفه نمي باشد. اما فناوري بي سیم امكان دسترسي به نواحي دور را به شکلی مقرون به صرفه مهيا مي كند.
وايمكس ( مخفف: قابليت كار با سيستم هاي ديگر در برای دسترسی ماكروويو ) - يا IEE 802.16 و Wireless MAN- دسترسي با پهناي باند زياد را به فواصل طولاني تر از 802.16 (LAN بي سيم ) فراهم مي آورند.
نكات مثبت وايمكس
چهار عنصر تعريف كننده موجب تفاوت وايمكس با ديگر فناوري هاي بي سيم شده است.
• وايمكس يك روش دسترسي بي سيم و با پهناي باند زياد است(BMA) . كه ارتباط سريع و با پهناي باند بالا را به نقاط دور ايجاد مي كند. اين فناوري منطبق باIEEE 802.16/ETSI HiperMAN مي باشد و مناسب تجهيزاتي است كه قابليت كار با سيستم هاي ديگر را دارند.
• فناوري كه مبنا و اساس این استاندارد است اغلب با عنوان "Wireless MAN wireless local loop" يا وايمكس شناخته مي شود.
• مهمترين ويژگي وايمكس قابليت كار محصولات توليد كنندگان مختلف با هم مي باشد.
• وايمكس از روش هاي مدولاسيون متفاوتي در بين مصرف كننده ها بهره مي جويد و از ايستگاه هاي پايه در فواصل مختلف استفاده مي كند.
معماري وايمكس
كارگروه 16 موسسه يIEEE دو راه دسترسي را براي شبكه ی وايمكس تعريف كرده است .ثابت IEEE802.16TM2004 ) ( و سیار ( IEEE 802.16eTM ). در روش ثابت، دسترسي بوسيله يك آنتن مانند ايستگاه تلوزيوني ماهواره ايجاد مي شود. در روش سیار، ايستگاه مشترك (كاربر) بسيار شبيه ايستگاه هاي IEEE 802.11 فناوري wi-fiمي باشد.
بکهال (انتقال داده به یک نقطه ی مرکزی) نقطه به نقطه وايمكس مي تواند به منظور اتصال شبكه هايWi-fi از طريق سلول هاي دو حالته Wi-fi و وايمكس مورد استفاده قرار گيرد. همچنين مي توان از آن براي دسترسي به بکهال ثابت نقطه به نقطه (كه موجب ارتباط شبكه هاي مش Wi-Fi از طريق سلول هاي دو حالته Wi-Fi و وايمكس مي گردد) استفاده نمود.
علاوه بر آن مي تواند در ايجاد ارتباط با ايستگاه های كاربر ثابت (SS) از طريق توپولوژي یک نقطه به چند نقطه بكار رود. توپولوژي مش را مي توان براي دسترسي به كاربري كه از طريق ايستگاه پايه (BS) قابل دسترسي نيست، بكار برد. SS هاي قابل حمل به زودي پشتيباني مي شوند.
معماري شبكه وايمكس بستگي به دو مورد دارد: ارتباط با Wi-fi و توپولوژي شبكه. با شكوفايي وايمكس در آينده نزديك مي توان اين دو شبكه را با هم تلفيق نمود و از مزاياي هر دو بهره مند شد. سلول هاي واي مكس مي توانند با سلول هاي Wi-fi موجود بطور پيوسته كار كنند و بهترين مسير براي انتقال به كاربر انتخاب گردد.
قضيه با معرفي پنج فاكتور ديگر پيچيده تر مي شود.
• واسط هوايي PHY
• روش مخابره چندتايي (FDD -- استفاده از يک مسير الکتريکى براى حمل دو يا چند سيگنال با فرکانس هاى مختلف / TDD --مالتي پلكس كردن چندكانال با سرعت كم به يك كانال پرسرعت)
• حالت انتقال (نيمه-دو برابر/ كامل- دو برابر)
• عملكرد (با مجوز/ بدون مجوز)
• نمودار ممتد انطباقي
استانداردهاي وايمكس

طي سال ها استانداردهاي مختلفي براي وايمكس ارائه شده است كه هر كدام براي هدف خاصي مناسب مي باشند. در شكل 1 ليستي از اين استانداردها را مشاهده مي كنيد.



شكل 1) پشته هاي پروتكل منطبق بر IEEE 802.16 MAC

وايمكس چگونه كار مي كند؟
وايمكس دو جزو اصلي را براي ايجاد يك شبكه عملي احتياج دارد.
• ايستگاه مركزي (BS) كه به عنوان يك تكرار كننده عمل مي كند و مي تواند به اينترنت متصل باشد.
• مشترك/ كاربر نهايي كه از دسترسي بي سيم با پهناي بالا از طريق ايستگاه مركزي استفاده مي كند.
واي مكس دو نوع سرويس بي سيم را ارائه مي دهد.
• سرويس خارج از خط ديد (NLOS): پشته هاي پروتكلي منطبق بر IEEE 802.16 MAC است. اين نوعي از سرويس wi-fi مي باشد كه در آن يك آنتن كوچك روي رايانه مشترك ( كاربر) به برج متصل است. در اين سرويس، وايمكس از فركانس پايين تري مشابه wi-fi استفاده مي كند. اين فركانس بين 2 GHz و 11 GHz مي باشد. به دليل استفاده از طول موج كوتاه سرويس NLOS مي تواند از موانع عبور كند.
• سرويس روی خط ديد (LOS) : در اين نوع سرويس يك آنتن بشقابي بر روي سقف يا نقاط قطب يك برج وايمكس نصب مي شود. اين نوع ارتباط پر قدرت تر و پايدار تر مي باشد و مي تواند حجم بزرگي از اطلاعات را با خطاي كمتر بفرستد. اين نوع ارتباط از فركانس بالاتري تا حد 66 GHz استفاده مي كند. در فركانس هاي بالا تداخل كمتر است و پهناي باند زيادتري در دسترس مي باشد.
با كاربرد آنتن هاي قدرتمند LOS، ايستگاه وايمكس مي تواند اطلاعات را به رايانه ها و روترها بفرستند، البته روترها و رايانه هايي كه فناوري وايمكس راپشتيباني مي كنند و در 30 مايلي فرستنده هستند. 30 مايل حداكثر محدوده مخابراتي واي مكس مي باشد.

شكل2) پشته هاي پروتكل منطبق بر IEEE 802.16 MAC LAN اي كه بوسيله Wi-Fi برقرار شده است با وايمكس بصورت پشت سر هم كار مي كند (خروجي يكي ورودي ديگري است).NLOS معمولاً بين LAN مشترك (كاربر) و ايستگاه هاي اصلي قرار مي گيرد. در حالي كه LOS بين دو ايستگاه اصلي مورد استفاده قرار مي گيرد.
استاندارد IEEE 802.16-2001 در سال 2001 تكميل شده و در آوريل سال 2002 منتشر گشت. اين استاندارد مشخصات تداخل هوايي شبكه بي سيم LAN را براي شبكه هاي مناطق شلوغ و پر تردد (MANs) بيا ن مي دارد. تكميل اين استاندارد موجب شد دسترسي بي سيم با پهناي باند زياد تبديل به ابزار اساسي در ارتباط خانه ها و مشاغل شود.
همانطور كه در استاندارد IEEE 802.16 آمده است، شبكه بي سيم MAN مي تواند از طريق آنتن خارجي كه در ارتباط با ايستگاه هاي راديويي مركزي (BS) است دسترسي به ساختمان ها را فراهم كند.
شبكه بي سيم MAN جايگزيني براي شبكه هاي كابلي مانند ارتباط فيبر نوري، سيستم هاي كواكسيال (كه از مودم هاي كابلي استفاده مي كنند) و خطوط ارتباطي دبجبتالي كاربر (DSL) مي باشد. از آنجا كه سيستم هاي بي سيم ظرفيت پوشش منطقه جغرافيايي بزرگي را با زير ساخت هاي كم هزينه دارند، مي توانند دسترسي به همه جا را با پهناي باند بالا ميسر كنند.
با وجود اينكه اين سيستم ها سال ها مورد استفاده قرار گرفته است، پيشرفت استانداردهاي جديد نشانگر موفقيت صنعت در تجهيزات نسل دوم مي باشد. با استفاده از فناوري بي سيم MAN كه شبكه را به ساختمان ها آورده است، كاربران درون ساختمان مي توانند از طريق شبكه هاي سنتي داخل ساختمان به شبكه متصل شوند. از جمله شبكه هاي سنتي داخل ساختمان مي توان به IEEE Ethernetبا استاندارد 802.3 براي انتقال اطلاعات و شبكه بي سيم LANs IEEE با استاندارد 802.11 اشاره نمود. طراحي استانداردها در نهايت اجازه گسترش پروتكل هاي شبكه بي سيم LAN را به كاربران انفرادي مي دهد.
براي مثال درنظر بگيريد كه روزي يك BS مركزي، اطلاعات پروتوكل "كنترل دسترسي" را با رايانه ي خانگي معاوضه كند. ارتباط بين BS و گيرنده خانه و ارتباط بين گيرنده خانه و لپ تاپ احتمالاً از چند لايه فيزيكي كه متفاوت هستند استفاده كند.
با اين وجود، طرح شبكه بي سيم MAN MAC مي تواند اين اتصال را با كيفيت سرويس بالا (QoS) اصلاح كند.
استاندارد IEEE 802.16 طراحي شد تا تداخلات هوايي مبتني بر پروتكل مشترك MAC و مشخصات لايه هاي فيزيكي (كه بستگي به طيف مورد استفاده و تنظيمات مربوطه دارند) را بيان دارد.
منبع: http://www.electronews.ir/articles/communication/wireless/356/
 

کربلایی

مدیر بازنشسته
مقدمه:
مدت ها بود که شبکه های سیمی،دنیای مخابرات را زیر سلطه داشتند.دولت ها،تولیدگنندگان و اپراتورها مجبور بودند تا هزینه سنگین سیم کشی را تا آخرین کاربر در دورترین نقطه متحمل شوند.بی شک راه اندازی اولین شبکه های بی سیم،تحولی بزرگ در صنعت مخابرات بود و درهای تازه ای را پیش روی مهندسان و تولیدگنندگان گشود.با گذشت زمان روز به روز بر قابلیت های فن آوری های بی سیم افزوده شد.تا امروز که حجم عظیمی از اطلاعات،صوت و تصویر را می توان در کسری از ثانیه به دورترین نقاط ارسال کرد.متخصصین و مهندسین، آینده صنعت بی سیم را بسیار روشن می دانند و امیدوارند روزی بتوانند تمام نیازهای کاربران را درهمه ابعاد پاسخ گویند.
1-معرفی
کلمه وای مکس برگرفته از سرواژه های Worldwide Interoperability of Microwave Access (WIMAX) است که یک سازگاری و سازش جهانی است برای دست رسی ماکرویو و یک فن آوری بی سیم پهن باند در رنج فرکانسی بالا،برد زیاد و پهنای باند زیاد به نسبت فن آوری های بی سیم قبل از خود است. ویژگی Interoperability یا سازگاری در وای مکس ،یعنی این که کاربر تجهیزات و محصولات مورد نیاز خود تهیه کند (بنا به ویژگی های مد نظرش) و مطمئن باشد که این وسیله با سایر ابزار مورد تایید مشابه،هماهنگی و سازگاری دارد.وای مکس بر پایه استانداردهای شبکه های بی سیم کلان شهر ها (WLAN) بنا شده است.
1-1) تاریخ چه
کنسرسیوم صنایع بزرگ،اتحادیه ای جهت گواهی کردن تولیدات بی سیم پهن باند در راستای سازگاری با یک استاندارد واحد به راه انداخت.این اتحادیه،اتحادیه وای مکس نام داشت.
در سال 1999موسسه IEEE یک کارگروه از شاخه انجمن بی سیم پهن باند (BWA) تشکیل داد که روی دست یابی بی سیم پهن باند کار می کرد.این گروه در همان سال استاندارد IEEE 802.16 را تصویب کرد که عدد 16 نشان دهنده همین گروه کاری نام برده است.
این گروه کار خود را با تمرکز بر گسترش سیستم بی سیم پهن باند یک نقطه به چند نقطه بر پایه دید مستقیم برای کار در باندهای 10 الی 60 گیگا هرتزی شروع کرد.
پس وای مکس بر دو منبع استوار است: یکی استاندارد IEEE 802.16 که شامل استانداردهای اصلاحاتی هم می شود و دیگری گروه مستند سازی و نظارت بر پیاده سازی تجهیزات و شبکه های وای مکس،یعنی اتحادیه وای مکس.
1-2) اتحادیه وای مکس
استانداردهای IEEE 802.16 فقط معرف و به وجود آورنده تکنولوژی وای مکس هستند و لازم است یک سازمان دیگر وظیفه تایید،هماهنگی و تطابق را به عهده گیرد که این وظیفه ی همان اتحایده وای مکس است.
اتحادیه وای مکس به طور رسمی در سال 2001 با هدف دادن تاییدیه و هماهنگی بین تولیدات IEEE 802.16 کار خود را آغاز کرد.بعد از یک دوره تقریبا کوتاه که با عدم رونق و کم کاری اتحادیه توام بود،در سال 2003 این گروه دوباره فعال شد.در ابتدا اینتل و کمی بعد نوکیا،نقش رهبری و هدایت را در اتحادیه وای مکس بر عهده گرفتند.البته نقش نوکیا به دلیل تمرکز روی فن آوری های نسل سوم کم رنگ تر از اینتل بود.اما رفته رفته نوکیل نیز مکان خود را در اتحادیه تثبیت کرد.
اعضای اتحادیه وای مکس اغلب تولیدکنندگان سیستم ها و نیمه هادی ها، فروشندگان تجهیزات،اپراتوری شبکه ها،دانشگاهیان و دیگر مجریان مخابراتی هستند.برای آشنایی بیشتر با اعضای اتحادیه،نام چند شرکت آورده شده است.
تولیدکنندگان:
AirSpan Networks, Alcatel, Cisco, Intel, LG, Nokia, Samsung, Siemens, Motorola, Fujitsu, Alvarion, Siware, Tower stream …
ارائه دهندگان خدمات:
British Telecom, France Telecom, Korea Telecom, Sprint Nextel, Telmex, PCCW …
هر چند با مراجعه به پایگاه اینترنتی این اتحادیه می توان با اعضای اتحادیه وای مکس که افزون از پانصد عضو است،آشنا شد.
اتحادیه وای مکس در کارگروه های مختلف سامان دهی شده است.
•گروه کاری کاربردی (AWG) •گروه کاری گواهی و تاییدیه (CWG) •گروه کاری بازاریابی (MWG) •گروه کاری شبکه (NWG) •گروه کاری تنظیمی (RWG) •گروه کاری تکنیکی و فنی (TWG) •گروه کاری ارائه دهنده خدمات (SPWG) اتحادیه وای مکس اولین آزمایش گاه تایید سازی خود را در فوریه 2006 در مالاگای اسپانیا با نام "آزمایش گاه ستکام" افتتاح کرد.در اواخر همان سال،دومین آزمایش گاه را در سئول کره جنوبی و سومی را در چین راه اندازی کرد.این اتحادیه اکنون در بیش از 150 نقطه دنیا در حال کار می باشد. 1-3) سیر استاندارد سازی در IEEE 802.16 استانداردهای نسبتا زیادی توسط کمیته IEEE 802.16 توسعه و انتشار یافته که در این جا به چند استاندارد اشاره می شود.
استاندارد802.16802.16a802.16-2004802.16e802.16mسال تصویب2001200320042005شاید 2009
استانداردهای دیگری از قبیل IEEE 802.16b,d,g,h,j,… نیز به تصویب رسیدند اما نسبت به مواردی که در جدول آمده از ارزش کمتری برخوردارند.در واقع می توان گفت IEEE 802.16 مجموعه ای از استانداردهاست ،نه یک استاندارد واحد و یک پارچه.
انتظار می رود که استاندارد IEEE 802.16m نیز در نیمه دوم سال 2009 به تصویب برسد.
از میان استانداردهای موجود، IEEE 802.16-2004 برای کاربردهای ثابت به کار می رود و اغلب با نام وای مکس ثابت شناخته می شود.گاهی این استاندارد با IEEE 802.16d ، یکی انگاشته می شود.اما IEEE 802.16d چندی قبل از IEEE 802.16-2004 و با هدف توجه به استانداردهای انستیتو استانداردسازی مخابرات اروپا (ETSI) به وجود آمد و عملا با 802.16-2004 متفاوت است.
802.16e در واقع اصلاحیه ای بر 802.16-2004 بود که به آن پشتیبانی از کاربردهای سیار اضاف شده بود و از آن اغلب به عنوان وای مکس سیار یاد می شود.این استاندارد جدید تمام قابلیت های استانداردهای قبل از خود را داراست. IEEE 802.16m استاندارد جدید و در حال توسعه وای مکس است.این نسخه جدید شامل دسترسی سیار پیشرفته و سرویس های صوتی و کاندیدای قرارگیری در تکنولوژی های جدید ITU (IMT-Advanced) است. اتحادیه وای مکس نیز متعهد شد تا سازگاری و مطابقت این استاندارد جدید را با استاندارد 802.16e حفظ کند تا اپراتورها بتوانند تجهیزات بر پایه 802.16m را روی شبکه های فعلی خود گسترش دهند.
1-4) کاربردهای وای مکس استاندارد 802.16 برای شبکه های بی سیم شهری و دسترسی سطوح مختلف کاربران،تبیین شده است.هدف وای مکس، تضمین و هماهنگی امواج رادیویی بی سیم پهن باند برای استفاده مشتریان از فروشنده ای به فروشنده ی دیگر است. یکی از مهم ترین دلایل برتری و شهرت وای مکس،همان سیار بودن آن است.فن آوری ای که به درون لپ تاپ ها،رایانه های دستی و گوشی های تلفن همراه راه یافته است و این به کاربر اجازه می دهد تا از یک اینترنت پرسرعت در همه حال،حتی در حرکت با سرعت زیاد نیز بهرمند باشند.وای مکس را می توان در کاربردهای زیادی به خدمت گرفت.در محیط هایی با اپراتورها و کاربران متنوع و نامنظم،در مناطق جغرافیایی مختلف و با فواصل مختلف پراکندگی و ... . برخی از روش های به کارگیری وای مکس : •به عنوان زیرساخت (Backhaul) در شبکه های مخابراتی •به عنوان شبکه های عمومی کاربردهای مورد اول عبارتند از: زیر ساخت بی سیم سلولی، زیر ساخت بی سیم سرویس دهنده های بی سیم،شبکه های بانکی،شبکه های آموزش از اره دور، ارتباط بین سازمان های امنیتی (پلیس،آتش نشانی، اورژانس و ....)،ارتباطات ساحلی(شرکت های گاز و نفت و ...)،شبکه های موقت مخابراتی (همایش ها،سمینارها و ...) و چندین کاربرد دیگر از همین دست.
در مورد دوم نیز می توان به شبکه دسترسی جهت سرویس دهنده های بی سیم و ارتباطات روستایی اشاره کرد.

2-شرایط کاری
2-1) طیف های فرکانسی
طیف های فرکانسی مورد استفاده در سرتاسر دنیا به دو دسته: طیف های با مجوز و طیف های بدون مجوز تقسیم می شوند.وضعیت فرکانس های مورد استفاده در هر کشور توسط یک سازمان رگولاتوری کنترل می شود.این سازمان در آمریکا،کمسیون ارتباطات ملی (FCC) نام دارد.
در برخی کشورها،قسمتی از طیف فرکانسی برای کاربردهای عمومی مانند شبکه های بدون مجوز و قسمتی برای مصارف نظامی یا خدمات عمومی مانند پخش تلویزیونی و ... در نظر گرفته می شود که طبق سیاست های رگولاتوری آن کشور ممکن است نوع کاربرد طیف ها متفاوت با دیگر کشورها باشد.
2-1-1) طیف های با مجوز برای نمونه در ایالات متحده ،طیف با مجوز 1.9 GHZ برای سرویس های مخابراتی سلولی شخصی (PCS) استفاده می شود یا فرکانس 3.5 GHZ که در اروپا و قسمتی از آسیا برای بی سیم پهن باند در نظر گرفته شده حال آنکه در ایالات متحده،برای بی سیم پهن باند از این فرکانس کم تر استفاده می شود.برای داشتن یک فرکانس با مجوز جهت مصارف خصوصی باید از رگولاتوری،مجوز فرکانس مورد نظر را خریداری کرد. 2-1-2) طیف های بدون مجوز (مجوز آزاد) در ایالات متحده فرکانس هایی نظیر 2.4 ، 5.2،5.3،5.8،24 و بیشتر از 60GHZ ، فرکانس های بدون مجوز محسوب می شوند.در آمریکا هر کافی شاپ اگر از قوانین ساده اولیه شبکه پیروی کند،اجازه دارد تا یک شبکه با فرکانس بدون مجوز برپا کند.
2-2) تخصیص باند فرکانسی به وای مکس
یک گام مهم در جهت گسترش خدمات پهن باند سیار،تخصیص باندهاست.باندهای 2.49 تا 2.69 گیگا هرتزی ،جهت نصب پهن باند سیار بسیار مناسب است.این محدوده باند جهت خدمات سیار طراحی شده است.اما در برخی کشورها هنوز از این باند فرکانسی استفاده نمی شود.انتشار امواج در این باند،کاهش هزینه خدمات باند پهن سیار را موجب می شود. در فرکانس های بالاتر با کاهش حوزه پوششی ایستگاه ها و افزایش هزینه مواجه هستیم.البته در مناطقی که تقاضا زیاد است (مانند مناطق شهری) می توان از فرکانس های 3.4 تا 3.6 گیگا هرتزی نیز استفاده کرد. رایج تری طیف های فرکانسی به کار رفته در وای مکس،2.3،2.5،3.3،3.5 گیگا هرتز هستند که دارای مجوزاند و فرکانس 5.8 GHZ که مجوز آزاد است.

2-3) مشخصات عملیاتی خطوط ارتباطی وای مکس می توانند به دو گونه : خط دید مستقیم (LOS) و خط دید غیر مستقیم (NLOS) پیاده سازی کرد.
از نظر دسترسی،می توانند نقطه به نقطه (PTP) و یا نقطه به چند نقطه (PTMP) باشند.
از خط دید مستقیم در محیط های خلوت و کم تراکم استفاده می شود.محدوده تحت پوششی تا شعاع 50 کیلومتر ( در شرایط ایده آل) و در حدود 9300 کیلومتر مربع را در بر می گیرد.در فرکانس های 10 تا 66 گیگا هرتزی و از نظر معماری ،نقطه به نقطه و بیشتر جهت ارتباط بین ایستگاه های پایه استفاده می شود.
از خط دید غیر مستقیم در محیط های شلوغ و پرتراکم شهری استفاده می شود.محدوده ای با شعاع 6 تا 9 کیلومتر را در بر می گیرد.از فرکانس 2 تا 11 گیگا هرتز استفاده می شود.زیرا فرکانس های بالاتر از 10 گیگا هرتز از موانع بع سختی عبور می کنند.(چون طول موج بسیار کوتاهی دارند) و از معماری نقطه به چند نقطه بهره می برد.
پهنای باند و نرخ بیت در وای مکس به ازای استانداردهای مختلف،متفاوت است.اما در شرایط مناسب می توان تا نرخ بیت 75Mbps و پهنای باند 20MHZ را برای وای مکس متصور شد.

2-4) سرویس های کاربردی وای مکس
2-4-1)سرویس کاربردی ثابت
نحوه ارائه این سرویس بدین گونه است که مشترکی برای سرویس پهن باند ثابت وای مکس ثبت نام می کند.اپراتور،یک مودم وای مکس،یک شناسه سرویس،کلمه کاربری و رمز عبور به مشترک می دهد.مشترک ،مودم ایستگاه مشترک (Subscriber Station) را در محلی با پوشش مناسب سیگنال های وای مکس قرار می دهد و به شبکه وصل می شود. این روش ابتدایی ترین شیوه بهره برداری از شبکه وای مکس است. این سرویس به دو روش : سرویس ثابت خارجی با محدوده تحت پوشش بیشتر (fixed outdoor) و سرویس ثابت داخلی با محدوده پوششی کمتر (fixed indoor) ارائه می شود.
تا حدودی می توان سرویس ثابت وای مکس را با سرویس پهن بتند کابلی (DSL) مشابه دانست.
2-4-2)سرویس کاربردی کوچی
در این روش،مشترک یا مودم مستقل دارد یا ماژولی که روی لپ تاپ سوار می شود.بر خلاف روش ثابت،مشترک می تواند اتصال خود را قطع کند و از نقطه ای دیگر به شبکه وصل شود.یعنی در حین اتصال ثابت بوده ولی مکان و موقعیت مشترک می تواند تغییر کند.
2-4-3)سرویس کاربردی قابل انتقال
مشترک می تواند در حین اتصال به شبکه در اطراف با سرعت قدم زدن حرکت کند و هم چنان به شبکه وصل باشد.هر گاه به انتهای محدوده تحت پوشش یک ایستگاه پایه(base station) نزدیک شود،مودم عملیات تحویل ایستگاه پایه را انجام می دهد.تحویل ایستگاه پایه (HandOver) با قطعی بسیار کوتاهی همراه است که ممکن است اتفاقاتی مانند دیرکرد زمانی،کاهش کارایی و حتی از دست دادن بسته های داده در هنگام تغییر ایستگاه پایه رخ دهد. 2-4-4)سرویس کاربردی سیار ساده مشترک می تواند با سرعتی بین 0 تا 60 کیلومتر بر ساعت بدون قطعی در اثر تحویل ایستگاه،با تداوم اتصال به شبکه حرکت کند.با این سرعت هیچ کاهش کارایی مشاهده نخواهد شد.در سرعت های بالاتر از 60 کیلومتر بر ساعت ،هم قطعی کوتاه و هم افت کارایی به دنبال خواهد داشت.
2-4-5)سرویس کاربردی سیار کامل
مشترک سیار،چه در موقعیت ثابت ،چه در موقعیت متحرک با سرعت های حتی بالاتر از 120 کیلومتر بر ساعت،بدون قطعی و با تداوم اتصال و بدون افت کارایی به شبکه متصل است.در این سرویس،دیرکرد زمانی کمتر از 50ms است و احتمال از دست دادن بسته های اطلاعاتی کمتر از 1% است.این ویژگی کاربرد سیار کامل را برای امکاناتی چونVoIP مناسب گردانده است.
2-5) مدولاسیون، داپلکسینگ و امنیت در وای مکس
در وای مکس ثابت از دو شیوه مدولاسیون OFDM و OFDMA استفاده می شود.از تکنیک مدولاسیون OFDM با 256 فرکانس حامل و از تکنیک OFDMA با 1024 فرکانس حامل بهره می برد.در وای مکس سیار ،علاوه بر دو روش قبل از تکنیک سطح بالاتری یعنی SOFDMA استفاده می شود.SOFDMA تعداد متغیر فرکانس حامل را به کار می گیرد و فقط این تکنیک است که تحرک پذیری را پشتیبانی می کند.
در اغلب استانداردهای وای مکس از داپلکسینگ تقسیم زمانی (TDD) استفاده می شود.داپلکسینگ یا عملیات دوسویه عبارتست از عملکرد دستگاه های فرستنده و گیرنده بدون قطع و وصل در فواصل زمانی یا فرکانسی مختلف . می توان از داپلکسینگ تقسیم فرکانسی FDD)) نیز استفاده کرد.اما روش تقسیم زمانی مزیت های چشم گیر تری دارد.مثلا جهت انتقال داده از مشترک به ایستگاه پایه (UpLink) و انتقال داده از ایستگاه پایه به مشترک (DownLink) از یک کانال استفاده می کند.حال آن که در شیوه تقسیم فرکانسی ،این عملیات در دو کانال مجزا به انجام می رسد.هم چنین روش تقسیم زمانی برای ارتباطات دیتایی بهترین گزینه است و طراحی گیرنده های با داپلکسینگ تقسیم زمانی پیچیدگی کم تری دارد و ارزان تر است و فن آوری آنتن های هوشمند در این روش بهتر اجرا می شود.اما هم گام سازی سیستم های تی دی دی پیچیدگی زیادی دارد.
وای مکس از ترکیب چند تکنیک امنیتی بهره می برد:
•اعتبار سنجی اولیه برای برقراری کانال ارتباطی •ارسال کلید رمز گذاری •استفاده از کلید رمز گذاری ترافیک داده به طور کلی چون هنوز وای مکس در سطح وسیع گسترش نیافته،پس یک محک جدی و اساسی در زمینه امنیت نخورده است
منبع: http://telezine.net/spip.php?article79
 
بالا