کنترل هوشمند موتورخانه

[BEKco]

بنام خدا
در دنیا سالهای سال است که کنترل موتورخانه توسط نرم افزار انجام میشود . در ایران بدلیل ارزان بودن انرژی تا سالهای گذشته بهینه سازی مفهوم جدی نبوده و در نتیجه کنترل هوشمند موتورخانه نیز مفهوم پیدا نمیکرده است .
از آنجا که هر چیز جدیدی برای عمومی شدن میان مردم نیاز به تبیین دارد این تاپیک را ایجاد میکنم تا سوالات مطرح در اینجا پاسخ داده شود و یک قدم برداشته شود .

1- کنترل هوشمند موتورخانه چیست ؟
کنترل هوشمند موتورخانه دستگاهی است که کلیه تجهیزات سرمایش و گرمایش را توسط نرم افزار کنترل مینماید .

2- مزیت کنترل هوشمند موتورخانه چیست ؟
در روش کنترل دستی موتورخانه ترموستات روی یک دمایی و بر اساس حداکثر دمای مورد نیاز تنظیم میشود . مثلا شب دما یک درجه است و روز دما به 12 درجه میرسد . آیا صحیح است که دمای موتورخانه در شب و روز یکسان باشد ؟
نکته قابل توجه این است که وقتی دما بیش از مقدار مورد نیاز باشد پرت حرارتی از بدنه ها و لوله ها و دودکشها افزایش پیدا میکند و کنترل هوشمند موتورخانه با متعادل کردن دما پرت را کاهش میدهد .

ادامه دارد

 

[BEKco]

آیا امکان تجهیز کردن موتور خانه های قدیمی به این سیستم وجود دارد؟ و دوم اینکه چقدر هزینه بر هست ؟ یعنی تنها با فراهم کردن چند سنسور و نمایشگر مشکل حل میشه !

سیستم هوشمند موتورخانه سالهاست که در دنیا استفاده میشود و ربطی به قدیمی یا نوسازی ساختمان ندارد.
قیمت سیستم هوشمند بستگی به تجهیزات موتورخانه و برند مورد استفاده دارد
کنترل هوشمند موتورخانه کاری پیچیده و فوق العاده دقیق است و هرگز با چند سنسور و نمایشکر حل نمیشود . ( توضیح اینکه محاسبه ست پوینت ، اولویت بندی نیاز به گرمایش ساختمان یا آب گرم مصرفی ، کنترل عدم تنش به تجهیزات و محاسبه نسبت گرمایش و افت لحظه ای و .... کار را پیچیده میکند . در موتورخانه های دارای سرمایش پیچیدگی مضاعف میشود ) ​

 

[BEKco]

شیر تابستانی زمستانی چیست ؟ آیا لازم است ؟

یکی از اشکالات بسیاری از موتورخانه ها عدم نصب پمپ کوئل مجزا میباشد . در یک اجرای اصولی پمپ اولیه آب گرم مصرفی باید کاملا از سیستم گرمایش رادیاتور و فنکوئل جدا باشد . به این ترتیب پمپ اولیه آب گرم مصرفی مختص رساندن گرمایش بویلر به منبع آب گرم مصرفی میشود و هنگامیکه دمای آب گرم مصرفی به مقدار مناسب رسید این پمپ خاموش میشود .
متاسفانه بسیاری از موتورخانه ها فاقد این پمپ میباشند .
مشکلی که شرکتهای تولید کننده سیستم هوشمند با آن مواجه شدند این بود هنگام کاهش دمای آب گرم مصرفی دمای بویلر افزایش پیدا میکرد و چون پمپ اولیه آب گرم مصرفی با پمپ رادیاتور یکی بوده ناچار این گرمایش بیش از اندازه به داخل ساختمان منتقل میشد و ضمن افزایش مصرف گاز باعث عدم رضایت ساکنین میشد .
عده ای از تولید کنندگان سیستم هوشمند برای رفع مشکل سر راه لوله رادیاتورها شیر برقی گذاشتند تا هنگام افزایش دمای بویلر این شیر قطع شود و رادیاتور بیش از اندازه گرم نشود .
این کار چند اشکال دارد :
1- هزینه زیاد شیرها و نصب آن ( معمولا هزینه این شیرها خیلی بیشتر از سیستم هوشمند است )
2- هزینه زیاد نگهداری و تعمیر شیرها
3- عدم کنترل روی دمای آب گرم مصرفی ( در زمستان که آب شوفاژ گرم میشود آب گرم مصرفی هم بیش از اندازه گرم میشود . مثلا شب تا صبح که آب گرم مصرفی ، مصرفی ندارد در حال گرم شدن است )
اما راه حل مناسب که موتورخانه های اصولی این اصل در آنها رعایت میشود اینست که پمپ اولیه آب گرم مصرفی از پمپ رادیاتور مجزا باشد .
مزایای نصب پمپ اولیه آب گرم مصرفی :
1- هر گاه دمای آب گرم مصرفی به مقدار مورد نظر رسید پمپ خاموش میشود و دمای آب گرم مصرفی بیش از حد افزایش پیدا نمیکند . ( کاهش مصرف گاز ، کاهش مصرف برق ، کاهش خرابی پمپ )
2- هر گاه دمای آب گرم مصرفی افت نماید سیستم هوشمند با در نظر گرفتن شرایط پمپ رادیاتور را در یک زمانبندی محاسبه شده خاموش مینماید تا حرارت زیادی وارد رادیاتور نشود .

نکته : قابل ذکر است افزایش زیاد دمای بویلر برای جبران آب گرم مصرفی مطلوب نمیباشد ( به خاطر مصرف و ایجاد تنش در سیستم گرمایش ) اگر برای آب گرم مصرفی نیاز به دمای خیلی بالا میباشد بهتر است که مشکل سیستم گرمایش آب گرم مصرفی مرتفع شود ( رسوب ، کوچک بودن منبع ، کوچک بودن پمپ ، کثیفی فیلتر )

 

[BEKco]

پمپ کوئل چیست ؟ چه مزایای دارد ؟
در اجرای موتورخانه های اصولی پمپ اولیه گرمایش منبع آب گرم از پمپ گرمایش رادیاتور جدا طراحی میشود . بنابراین عملکرد گرمایش محیط ساختمان از عملکرد گرمایش اب گرم مصرفی تا حد قابل ملاحظه ای جدا میشود .

Untitled.jpg
​

نحوه کنترل پمپ کوئل توسط کنترل هوشمند کوثر :
- هنگامیکه دمای آب گرم مصرفی به دمای مورد نظر رسید ، پمپ کوئل را خاموش مینماید
- اگر آب گرم مصرفی بیش از حد افت نماید دمای بویلر افزایش میابد . برای جلوگیری از انتقال این افزایش دمای شوفاژ به داخل ساختمان ، پمپ رادیاتور خاموش میشود .
طبیعتا امکان خاموش کردن پمپ رادیاتور و همچنین مدت زمان خاموشی پمپ رادیاتور نسبت به دمای هوای آزاد سنجیده میشود تا مجیط ساختمان سرد نشود .
- درصورتیکه اینورتر برای کنترل پمپ رادیاتور نصب شده باشد کنترل هوشمند کوثر ابتدا سرعت چرخش پمپ را کاهش میدهد و درصورت ناچاری پمپ رادیاتور را خاموش مینماید .
مزایا :
- در بسیاری از ساعات شبانه روز مصرف آب گرم قابل ملاحظه نیست و نیازی به گرمایش آب گرم مصرفی وجود ندارد . خاموش بودن پمپ کوئل دارای مزایای زیر است :
1- کاهش مصرف برق و استهلاک موتور ناشی از کاهش ساعت کار موتور
2- کاهش مصرف گاز ( هنگامیکه پمپ کوئل خاموش است آب شوفاژ داخل سیستم گردش نمیکند و پرت لوله ها و دودکش کاهش میابد
3- کاهش مصرف برق ناشی از روشن بودن پمپ کوچکتر در تابستان ( در موتورخانه هایی که از پمپ زمستانی برای گرمایش آب گرم در تابستان استفاده مینمایند مصرف برق بصورت مضاعف کاهش پیدا میکند . دلیل این موضوع اینست که پمپ زمستانی بسیار بزرکتر از پمپ مورد نیاز کوئل است )

 

[BEKco]

تفاوت کنترل هوشمند موتورخانه در ساختمانهای اداری با مسکونی :
1- موتورخانه در ساعات غیر کاری کار نمیکند و فقط از تجهیزات در مقابل یخ زدگی محافظت مینماید . برای آماده بودن ساختمان در ابتدای ساعت کار سیستم هوشمند مدت زمان پیش گرمایش و سرمایش را محاسبه مینماید و به آن میزان زودتر از ساعت کار ساختمان وارد مد کار میشود .
2- برق تجهیزات وابسته به موتورخانه با روشن شدن پمپ فنکوئل متصل میشود . مثلا در ساعات شب زمستان که دمای موتورخانه پایین است سیستم هوشمند فرمان برق فنکوئلها را قطع مینماید . ( در غیر اینصورت چون دمای موتورخانه پایین است فنکوئلها تا صبح روشن میمانند )​

 

[BEKco]

مثال:
یک برج 15 طبقه یک پمپ داشت برای رادیاتورها و کوئل منابع آب گرم .
این پمپ 5.5 کیلو وات در تمام ساعات شبانه روز و در تمام فصول سال روشن بود .
بنده پیشنهاد دادم که برای کوئل منابع اب گرم پمپ جدا نصب کنن که در تابستان و زمستان این پمپ برای گرمایش آب مصرفی بصورت مجزا کار کند .
مزایای این کار :
1- در طول تابستان دیگر پمپ 5.5 کیلو وات کار نمیکند و در صورت نیاز پمپ حداکثر 1.5 کیلو وات کار میکند
2- در طول زمستان گرمایش رادیاتور از کوئل جداست . اگر آب گرم مصرفی نیاز به گرمایش داشته باشد پمپ کوئل روشن میشود وگرنه خاموش است .
در این برج اینورتر برای کنترل پمپ رادیاتور نصب شده است . درصورتیکه دمای آب گرم مصرفی افت نماید توسط سیستم هوشمند موتورخانه دمای بویلر افزایش پیدا میکند و برای جلوگیری از افزایش دمای داخل منازل سرعت چرخش پمپ توسط اینورتر کاهش پیدا میکند

 

[BEKco]

امکانات لازم یک سیستم کنترل هوشمند موتورخانه چیست ؟
اول : سیستم هوشمند موتورخانه باید عملکرد درست و پایدار داشته باشد .
هنگ کردن ، خرابی مدام سنسورها و دستگاه به هیچ وجه در این سیستم تعریف شده نیست . ( البته متاسفانه گاهی بعضی از افراد که با بعضی برندها کار میکنند گزارش هایی از هنگ سیستمها میدهند )
دوم : کنترل کلیه تجهیزات موتورخانه
چنانچه کلیه تجهیزات موتورخانه در سیستم هوشمند پیش بینی نشود با توجه به مشکلاتی که به مرور زمان رخ میدهد باعث از رده خارج شدن سیستم میشود .