nima ssss
عضو جدید
- تعریف پارک در فرهنگهای مختلف تعاریف متفاوت و گوناگونی برای واژه پارک ( park ) ارائه شده است . از آ ن جمله در فرهنگ اکسفورد ۱۹۶۲ چنین آمده :
- پارک قطعه زمین آرایش یافته ای است که برای استفاده تفرجگاهی اختصاص داده شود
- پارک به قطعه زمین بزرگ ، محصور و عموما با درختزار و چمن می گویند
همچنین در فرهنگ امریکن هریتاژ (۱۹۸۲) چنین آمده است :
- پارک ، یک میدان طراحی شده شهری است
- پارک قطعه زمینی است که بحالت طبیعی نگهداری شود
و یا در فرهنگ جنگلداری انجمن امریکا (f.e.ford rebevtson 1971 ) :
- پارک به هر نقطه بازی در داخل جنگل گفته می شود
بدین ترتیب مشاهده می شود که هر فرهنگی بنا به دیدگاه خود پارک را تعریف می نماید . اما تعریف بهتری که فرهنگ استاندارد دانشگاهی (۱۹۵۷) ارائه کرده و با این اهداف این تحقیق سازگارتر می باشد ، بدین شرح است : (( پارک ، قطعه زمینی است که در داخل یانزدیک شهرها ، که معمولا با امکاناتی نظیر زمینهای بازی ، گردشگاهها و زمینهای ورزشی برای استفاده عمومی تجهیز می شود )) . نکته جالب اینکه این تعریف که مربوط به سال ۱۹۵۷ می باشد . بیانگر نوع دیدگاه کشورهای اروپایی به پارک می باشدکه وجود فضاهای بازی و فضاهای ورزشی را در پارکها الزامی می داند .
انواع پارکها :
پارکها با حفظ مضمون خود بر حسب نوع استفاده ، موقعیت یا ارزش ، عناوین مختلفی پیدا کرده اند که بدون توجه به طبقه بندی آنها نام تعدادی از آنها عبارتند از :
پارک عمومی – پارک شهر – پارک حومه – پارک ایالتی – پارک میاه راه – پارک ملی – پارک ملی تاریخی – پارک ملی یادمان – پارک ملی نظامی – پارک ملی آثار تاریخی – پارک ملی حیات وحش – پارک نیمه ملی – ذخایر ملی علمی – پارک بین المللی – پارک جنگلی ملی – پارک طبیعی .
توجه : در تقسیم بندی پارکها و تفرجگاهها ، پارک های وزرشی تفریحی علی رغم تشابه اسمی ، جزء تفرجگاه ها قرار گرفته اند . از طرفی در تقسیم بندی فضاهای ورزشی نیز پارک های ورزشی – تفریحی به عنوان یکی از فضاهای ورزشی خودنمایی می کنند .
استانداردهای فضای سبز
تعیین سرانه مطلوب فضای سبز کار چندان ساده ای نیست و هر کشوری باید با توجه به مسائل مختلف اقتصادی اجتماعی – فرهنگی و برنامه ریزی آتی خود ضمن بهبود فضای سبز موجود در کمیت مطلوب میزان موردنیاز جامعه را با توجه به متغیرهای مختلفی که گفته شدتعیین کند . آشنایی با برخی از استانداردهای ارائه شده از کشورهای مختلف در زمینه فضای باز ، تفکیک و مقایسه آنها می توانددر سطح یک راهنمایی کلی حداقل را از نظر نسبت آنها به یکدیگر و به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت مفید واقع شود . هیچگونه اتفاق نظری درمورد رقم سرانه فضای سبز وجود ندارد .دربرآورد انجام شده میزان سرانه فضای سبز درنواحی مختلف تفاوتهای قابل توجهی را نشان می دهد . میزان سرانه فضای سبز باتلر در مورد شهرهای متراکم صنعتی که در واحد صنعتی که در واحد سطح جمعیت زیادی را در دل آسمانخراشها جا داده اند ، درست نیست . زیرا نیاز به زمینهای بسیار زیادی پیدا می کندکه امکان فراهم آوری آن مقدور نیست . بدیهی است این برآورد در مورد کشورهای اروپایی که ا زهر نظر شرایط متفاوتی دارند درست نیستند .سرانه فضای سبز در آلمان غربی سابق بر حسب متر مربع برای هزار نفر به قرار زیر است .
پارکهای کودکان تا سن ۶ سالگی ۱ متر مربع برای ۱۰۰۰ نفر جمعیت
محل بازی – ورزشی و فضای سبز ۱۳ متر مربع برای ۱۰۰۰ نفر جمعیت
باغهای دایمی درون شهری ۱۰ مترمربع برای ۱۰۰۰ نفر جمعیت
پارکهای عمومی و نوار سبز ۱۶ متر مربع برای ۱۰۰۰ نفر جمعیت
توزیع مکانی سبز باید به گونه ای باشد که دستیابی به آن به آسانی صورت گیرد برخی زمان دسترسی را ۱۰ دقیقه که معادل ۴۰۰ تا ۵۰۰ متر از نواحی مسکونی است برآورد می کنند . برای دسترسی به تفرجگاههای خارج از شهر روپرت فاصله مناسب دسترسی را با فرمول زیر نمایش می دهد . A=14E در این فرمول A فاصله مناسب دسترسی E جمعیت منطقه یا شهر به هزار نفر است .بدین ترتیب فاصله ای را که مردم مشهد حاضرند طی کنند تا به یک منطقه تفرجگاهی برسند ۵۰ کیلومتر می باشند . بعضی از شهرسازان رقم ۱۰/۱ تا ۱۶/۱ سطح شهر را برای اختصاص به فضای سبز درخواست کرده اند تا بیشترین فاصله پیاده روی از دورترین مراکز مسکونی برای دسترسی به فضای سبز از ۱۰ دقیقه تجاوز نکند .
بررسی سرانه فضای سبز در کشورهای مختلف دنیا
مساحت سرانه فضای سبزو تاسیسات ورزشی در کشورهای مختلف از بلوک شرق تا کشورهای اروپایی وامریکایی ، امریکا ۱۵ متر مربع به ازاء هر نفر را پیشنهاد می کند . به طور میانگین عرف بین المللی حدود ۲۵ متر مربع فضای سبز و ورزشی به ازاء هر نفر می باشد. که از این رقم حدود ۱۸ متر مربع اختصاص به فضای سبز و مابقی به فضاهای ورزشی تعلق دارد .
۱۰- سرانه کاربری فضای سبز با سرانه ای معادل ۹۸۷/۱ یا حدود ۲ متر مربع در مشهد وجود دارد . این میزان شامل پارک جنگلی ، جنوب شرقی مشهد نیز هست . این میزان شامل فضای سبز میادین و معابر و حریم های سبز نیست . محاسبه این حریم ها درکاربردی معابر ملحوظ خواهد شد . سرانه های پیشنهادی برای فضای سبز در شهرهای مختلف و در منابع مختلف بسیار متفاوت است چرا که اولا نحوه محاسبه آنها در منابع مختلف متفاوت است و ثانیا شرایط اقلیمی و آب وهوایی هر شهر تاثیر مستقیم بر میزان فضای سبز خواهد داشت . حداکثر فضای سبز که براساس محاسبه منابع مختلف در جداول برنامه ریزی کاربردی بدست آمده ماعدل ۸۳/۴ متر مربع سرانه است که درمشهد با توجه به کمبودهای فعلی ونقش زیارتی شهر مشهد همین میزان به فضای سبز اختصاص خواهد یافت .
این میزان فضای سبز شامل فضاهای زیر است :
۱- فضای بازی بچه ها ۳۳/۱ متر مربع سرانه
۲- پارک محله ۱ متر مربع سرانه
۳- پارک ناحیه ۱ متر مربع سرانه
۴- پارک منطقه ۱ متر مربع سرانه
۵- پارک شهر ۱ متر مربع سرانه
کمبود پارکها
پارکها یکی از عوامل شکل دهنده شهرها به شمار می آیند و دلیل فضای سبز قابل ملاحظه خود علاوه بر داشتن تاثیرات زیست محیطی به سبب ایجاد چشم اندازهای زنده و سبزخود در دنیایی شهرها سهمی به سزا دارند . ثمر بخشی پارکها در تناسب میزان انبوهی درختان ، درخچه ها ، بوته های آن و فضای باز ، تنگ ، معابر ، امکانات و وسعت آن قرارا دارد .پارکهای وسیع بیش از پارکهای محدود با وسعت کم در آب و هوای مناطق شهری تاثیر دارند و حداقل وسعیت را که یک پارک می تواند تاثیر معکوس خود را در آب و هوای محیط اطراف خود بگذار ۲/۱ – ۱ هکتار است به هر جهت بیشترین تاثیر پارک درآب و هوای شهرها مربوط به بخش درخت زار آن هست و هر چقدر وسعت درخت زار بیشتر باشد تاثیرات مفید آن بیشتر است ضرورت و اهمیت پارکها د رشهرها غیر قابل تردید است و می تواند تا حدودی محدودیتهای دسترسی شهر نشین های کم درآمد را نسبت به طبیعت جبران کند. در شهرها اغلب عالوه بر اینکه ضوابط پاکسازی از جنبه های مختلفی فنی و آکولوژیکی ( کمی و کیفی ) رعایت نمی شود، بلکه بخش زنده و سبزآن به دلیل عدم رعایت این ضوابط د رمعرض آلودگیهای محیطی قرار دارند. از طرف دیگر در حداقل وسعت خودبوده و توزیع نامناسب آنها پاسخگوی نیازهای عمده شهروندان نیست . چنانکه در اطراف یک فضای سبز با مساحت محدود دیواره ای از ساختمانها ابنیه متراکم ایجاد شود تاثیرات مفید آن زایل می شود .
پارکهای کوچک
بیشتر در داخل مناطق شهری و در مکانهای پرتراکم تجاری یا مسکونی ساخته می شوند و اندازه آنها بین ۴-۱ هکتار است .
پارکهای متوسط
پارکهای سرویس دهنده محلات و نواحی مسکونی شهروند ودارای تسهیلات تفرجگاهی فعال و غیر فعالند گسترش آنها نباید کمتر از ۱۲ هکتار باشد .
پارکهای بزرگ
پارکهای سرویس دهنده کل شهر یا چندین محله است . تسهیلات تفرجگاهی فعال و غیر فعال در آنها ممنوع بوده و در شهرهای ساحلی بخشی از کناره دریا را نیز در برمی گیرد . حداقل اندازه این پارکها در حدود ۴۰ هکتار است .
پارکهای شهری و منطقه ای
این پارکها درخارج از شهرها قرار گرفته اند و تا حدی نیز سیمای طبیعی خود را حفظ کرده اندتسهیلات تفرجگاهی درآنها براساس طرح ریزی مستقر می شود. فعالیت هایی نظیر چادر زدن ، اقامتگاههای کوتاه مدت ، پیاده روی و استراحت در آنها انجام می گیرد . حداقل گسترش این پارکها ۴۰۰ هکتار است .
پارکهای ملی
پارکهایی با طبیعت کاملا دست نخورده اند که در فاصله دوری از اماکن مسکونی قرار دارند . سیمای فیزیکی آنها متنوع بوده واز کوهها ، رودخانه ، آبشارها و اشکال ویژه طبیعی تشکیل شده اند . گسترش این پارکها بیش از هزار هکتار باید باشد .
۱۳- طبقه بندی گروه مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور
۱- پارکهای محلی ای شهری
۲- پارکهای منطقه ای شهری
۳- پارکهای بسیار بزرگ
۴- پارکهای حاشیه ای ( پارکهای خارج از شهر )
۵- فضای سبز
۶- فضای سبز تزئینی
۷- فضای ربط دهنده
۸- کمربند سبز
۹- باغهای شهری
پارک محله ای
پارکهایی می باشند با وسعت کم وقابلیت دسترسی زیاد بیشتر به صورت پیاده استفاده کنندگان این پارکها را خردسالان و افراد مسن تشکیل می دهند . تجهیزات این گونه پارکها نیز در این جمعیت برنامه ریزی می شود . این پارکها توسط شهرداریهای مناطق ، ساخته می شوند .پارکهای عمومی محله ای درداخل شهر ها به طور معمول بیش از یک هکتار گسترش دارند . ولی گاهی بین ۱۰۰۰ متر مربع تا کمتر از ۵۰۰۰ متر مربع نیز به علت فقدان زمین این گونه پارکها ساخته شده اند معمولا تجهیزات این پارکها عبارتند از : زمین بازی کودکان ۱۰ سال ، بخشهای اختصاص یافته برای استراحت ، کف پوش چمنی و تعدادی درخت سایه انداز
پارک های منطقه ای شهری
وسعت این پارکها از ۲ تا ۶ هکتار متفاوت است . منطقه شهری بخشی ازشهر است با ساختمانهای همگن و خدمات لازم برای زیست جمعیت اسکان یافته در آنها عملکرد پارکهای منطقه ای شهری عبارتست از ایجاد تنوع و فاصله بین ساختمانهای عادی شهری و تمرکز فضای سبز بین آنها جهت تغییر طبیعی هوای آلوه . درجایی که تراکم جمعیت بیشتر و ساختمانها فشرده تر باشند پارکهای منطقه ای شهری به عنوان یک چشم انداز سبز اهمیت و نقش موثری پیدا می کنند .این پارکها دارای زمینهای بازی برای کودکان ، بخشهایی برای استراحت خردسالان و بزرگسالان ، کتابخانه و سایر خدمات عمومی است .
پارکهای بسیار بزرگ
این پارکها در حدود ۴۰ هکتار گسترش دارند .چشم انداز این پارکها بیشتر شرایط محیطی را تداعی می کند و معمولا برای گریز شهروندان از شهرها ( ترافیک و سرو صدا ) ایجاد می شود . هر بخش بزرگی از شهرها باید این نوع پارکی را برای خود داشته باشدو به طور کلی به ازاء هر ۵۰ هزار نفر جمعیت یکی از این پارکها موردنیاز است . این نوع پارکها کمتر از حد استاندارد به زمینهای بازی و محل بازی کودکان نیاز داشته و ارزش این نواحی بیشتر مربوط به استفاده موثر از سیمای طبیعی آن ها است . بخش بزرگی از این پارکها به صورت نواحی جنگلکاری ، چمن کاری ، علفزار یا فضاهای آزاد دره مانند است .
وجود منابع آب سبب بالا بردن ارزشهای این پارکها می شود . میزان جاده سازی دراین پارکهادرحداقل خود باید باشد . و تنها مناطقی را که مردم باید از آن استفاده کنند باید به وسیله جاده قابل دسترسی شود . این مناطق شامل نواحی پیک نیک ( خورگشت ) قایق رانی ، مراکز ورزشی ، باغ وحشها ، باغهای اکولوژی گیاهی و موزه های طبیعی و اردوگاههای استراحت روزانه است .
پارکهای حاشیه ای ( پارکهای خارج از شهر ) :
پارکهای حاشیه ای به طور معمول وسعتی بین ۵۰۰ – ۱۰۰۰ هکتار دارند . سطح پارکهای خارج از شهر را باید حداقل ۵/۱ تا ۵/۲ برابر مجموع فضاهای سبز درون شهر ( تقریبا ۱۰ تا ۲۵ متر مربع برای هر نفر ) درنظر گرفت . عملکرد این پارکها عبارت است از : تفرج و استفاده از فراغت ، تحدید حدود شهر جبران کمبود فضای سبز درنقاط متراکم .
باغچه ها ، نوارهای سبز ، کرتها و باغچه های جلومنازل :
این نوع فضای سبز برای تقسیم ترافیک ایجاد می شود و به همین دلیل آرایش و ساختن آنها باید دراین جهت برنامه ریزی شود . دقت ، نظم و فرم تجمع این نوع باغچه ها جدا از بالا بردن سطح زیبایی کارآیی آنها نیز می تواند افزایش دهد .عرض این گونه فضاها نباید کمتر از ۲ متر باشد . باغچه های جلو منازل نیز از ۲ تا ۴ متر قابل ساختن می باشند
- پارک قطعه زمین آرایش یافته ای است که برای استفاده تفرجگاهی اختصاص داده شود
- پارک به قطعه زمین بزرگ ، محصور و عموما با درختزار و چمن می گویند
همچنین در فرهنگ امریکن هریتاژ (۱۹۸۲) چنین آمده است :
- پارک ، یک میدان طراحی شده شهری است
- پارک قطعه زمینی است که بحالت طبیعی نگهداری شود
و یا در فرهنگ جنگلداری انجمن امریکا (f.e.ford rebevtson 1971 ) :
- پارک به هر نقطه بازی در داخل جنگل گفته می شود
بدین ترتیب مشاهده می شود که هر فرهنگی بنا به دیدگاه خود پارک را تعریف می نماید . اما تعریف بهتری که فرهنگ استاندارد دانشگاهی (۱۹۵۷) ارائه کرده و با این اهداف این تحقیق سازگارتر می باشد ، بدین شرح است : (( پارک ، قطعه زمینی است که در داخل یانزدیک شهرها ، که معمولا با امکاناتی نظیر زمینهای بازی ، گردشگاهها و زمینهای ورزشی برای استفاده عمومی تجهیز می شود )) . نکته جالب اینکه این تعریف که مربوط به سال ۱۹۵۷ می باشد . بیانگر نوع دیدگاه کشورهای اروپایی به پارک می باشدکه وجود فضاهای بازی و فضاهای ورزشی را در پارکها الزامی می داند .
انواع پارکها :
پارکها با حفظ مضمون خود بر حسب نوع استفاده ، موقعیت یا ارزش ، عناوین مختلفی پیدا کرده اند که بدون توجه به طبقه بندی آنها نام تعدادی از آنها عبارتند از :
پارک عمومی – پارک شهر – پارک حومه – پارک ایالتی – پارک میاه راه – پارک ملی – پارک ملی تاریخی – پارک ملی یادمان – پارک ملی نظامی – پارک ملی آثار تاریخی – پارک ملی حیات وحش – پارک نیمه ملی – ذخایر ملی علمی – پارک بین المللی – پارک جنگلی ملی – پارک طبیعی .
توجه : در تقسیم بندی پارکها و تفرجگاهها ، پارک های وزرشی تفریحی علی رغم تشابه اسمی ، جزء تفرجگاه ها قرار گرفته اند . از طرفی در تقسیم بندی فضاهای ورزشی نیز پارک های ورزشی – تفریحی به عنوان یکی از فضاهای ورزشی خودنمایی می کنند .
استانداردهای فضای سبز
تعیین سرانه مطلوب فضای سبز کار چندان ساده ای نیست و هر کشوری باید با توجه به مسائل مختلف اقتصادی اجتماعی – فرهنگی و برنامه ریزی آتی خود ضمن بهبود فضای سبز موجود در کمیت مطلوب میزان موردنیاز جامعه را با توجه به متغیرهای مختلفی که گفته شدتعیین کند . آشنایی با برخی از استانداردهای ارائه شده از کشورهای مختلف در زمینه فضای باز ، تفکیک و مقایسه آنها می توانددر سطح یک راهنمایی کلی حداقل را از نظر نسبت آنها به یکدیگر و به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت مفید واقع شود . هیچگونه اتفاق نظری درمورد رقم سرانه فضای سبز وجود ندارد .دربرآورد انجام شده میزان سرانه فضای سبز درنواحی مختلف تفاوتهای قابل توجهی را نشان می دهد . میزان سرانه فضای سبز باتلر در مورد شهرهای متراکم صنعتی که در واحد صنعتی که در واحد سطح جمعیت زیادی را در دل آسمانخراشها جا داده اند ، درست نیست . زیرا نیاز به زمینهای بسیار زیادی پیدا می کندکه امکان فراهم آوری آن مقدور نیست . بدیهی است این برآورد در مورد کشورهای اروپایی که ا زهر نظر شرایط متفاوتی دارند درست نیستند .سرانه فضای سبز در آلمان غربی سابق بر حسب متر مربع برای هزار نفر به قرار زیر است .
پارکهای کودکان تا سن ۶ سالگی ۱ متر مربع برای ۱۰۰۰ نفر جمعیت
محل بازی – ورزشی و فضای سبز ۱۳ متر مربع برای ۱۰۰۰ نفر جمعیت
باغهای دایمی درون شهری ۱۰ مترمربع برای ۱۰۰۰ نفر جمعیت
پارکهای عمومی و نوار سبز ۱۶ متر مربع برای ۱۰۰۰ نفر جمعیت
توزیع مکانی سبز باید به گونه ای باشد که دستیابی به آن به آسانی صورت گیرد برخی زمان دسترسی را ۱۰ دقیقه که معادل ۴۰۰ تا ۵۰۰ متر از نواحی مسکونی است برآورد می کنند . برای دسترسی به تفرجگاههای خارج از شهر روپرت فاصله مناسب دسترسی را با فرمول زیر نمایش می دهد . A=14E در این فرمول A فاصله مناسب دسترسی E جمعیت منطقه یا شهر به هزار نفر است .بدین ترتیب فاصله ای را که مردم مشهد حاضرند طی کنند تا به یک منطقه تفرجگاهی برسند ۵۰ کیلومتر می باشند . بعضی از شهرسازان رقم ۱۰/۱ تا ۱۶/۱ سطح شهر را برای اختصاص به فضای سبز درخواست کرده اند تا بیشترین فاصله پیاده روی از دورترین مراکز مسکونی برای دسترسی به فضای سبز از ۱۰ دقیقه تجاوز نکند .
بررسی سرانه فضای سبز در کشورهای مختلف دنیا
مساحت سرانه فضای سبزو تاسیسات ورزشی در کشورهای مختلف از بلوک شرق تا کشورهای اروپایی وامریکایی ، امریکا ۱۵ متر مربع به ازاء هر نفر را پیشنهاد می کند . به طور میانگین عرف بین المللی حدود ۲۵ متر مربع فضای سبز و ورزشی به ازاء هر نفر می باشد. که از این رقم حدود ۱۸ متر مربع اختصاص به فضای سبز و مابقی به فضاهای ورزشی تعلق دارد .
۱۰- سرانه کاربری فضای سبز با سرانه ای معادل ۹۸۷/۱ یا حدود ۲ متر مربع در مشهد وجود دارد . این میزان شامل پارک جنگلی ، جنوب شرقی مشهد نیز هست . این میزان شامل فضای سبز میادین و معابر و حریم های سبز نیست . محاسبه این حریم ها درکاربردی معابر ملحوظ خواهد شد . سرانه های پیشنهادی برای فضای سبز در شهرهای مختلف و در منابع مختلف بسیار متفاوت است چرا که اولا نحوه محاسبه آنها در منابع مختلف متفاوت است و ثانیا شرایط اقلیمی و آب وهوایی هر شهر تاثیر مستقیم بر میزان فضای سبز خواهد داشت . حداکثر فضای سبز که براساس محاسبه منابع مختلف در جداول برنامه ریزی کاربردی بدست آمده ماعدل ۸۳/۴ متر مربع سرانه است که درمشهد با توجه به کمبودهای فعلی ونقش زیارتی شهر مشهد همین میزان به فضای سبز اختصاص خواهد یافت .
این میزان فضای سبز شامل فضاهای زیر است :
۱- فضای بازی بچه ها ۳۳/۱ متر مربع سرانه
۲- پارک محله ۱ متر مربع سرانه
۳- پارک ناحیه ۱ متر مربع سرانه
۴- پارک منطقه ۱ متر مربع سرانه
۵- پارک شهر ۱ متر مربع سرانه
کمبود پارکها
پارکها یکی از عوامل شکل دهنده شهرها به شمار می آیند و دلیل فضای سبز قابل ملاحظه خود علاوه بر داشتن تاثیرات زیست محیطی به سبب ایجاد چشم اندازهای زنده و سبزخود در دنیایی شهرها سهمی به سزا دارند . ثمر بخشی پارکها در تناسب میزان انبوهی درختان ، درخچه ها ، بوته های آن و فضای باز ، تنگ ، معابر ، امکانات و وسعت آن قرارا دارد .پارکهای وسیع بیش از پارکهای محدود با وسعت کم در آب و هوای مناطق شهری تاثیر دارند و حداقل وسعیت را که یک پارک می تواند تاثیر معکوس خود را در آب و هوای محیط اطراف خود بگذار ۲/۱ – ۱ هکتار است به هر جهت بیشترین تاثیر پارک درآب و هوای شهرها مربوط به بخش درخت زار آن هست و هر چقدر وسعت درخت زار بیشتر باشد تاثیرات مفید آن بیشتر است ضرورت و اهمیت پارکها د رشهرها غیر قابل تردید است و می تواند تا حدودی محدودیتهای دسترسی شهر نشین های کم درآمد را نسبت به طبیعت جبران کند. در شهرها اغلب عالوه بر اینکه ضوابط پاکسازی از جنبه های مختلفی فنی و آکولوژیکی ( کمی و کیفی ) رعایت نمی شود، بلکه بخش زنده و سبزآن به دلیل عدم رعایت این ضوابط د رمعرض آلودگیهای محیطی قرار دارند. از طرف دیگر در حداقل وسعت خودبوده و توزیع نامناسب آنها پاسخگوی نیازهای عمده شهروندان نیست . چنانکه در اطراف یک فضای سبز با مساحت محدود دیواره ای از ساختمانها ابنیه متراکم ایجاد شود تاثیرات مفید آن زایل می شود .
پارکهای کوچک
بیشتر در داخل مناطق شهری و در مکانهای پرتراکم تجاری یا مسکونی ساخته می شوند و اندازه آنها بین ۴-۱ هکتار است .
پارکهای متوسط
پارکهای سرویس دهنده محلات و نواحی مسکونی شهروند ودارای تسهیلات تفرجگاهی فعال و غیر فعالند گسترش آنها نباید کمتر از ۱۲ هکتار باشد .
پارکهای بزرگ
پارکهای سرویس دهنده کل شهر یا چندین محله است . تسهیلات تفرجگاهی فعال و غیر فعال در آنها ممنوع بوده و در شهرهای ساحلی بخشی از کناره دریا را نیز در برمی گیرد . حداقل اندازه این پارکها در حدود ۴۰ هکتار است .
پارکهای شهری و منطقه ای
این پارکها درخارج از شهرها قرار گرفته اند و تا حدی نیز سیمای طبیعی خود را حفظ کرده اندتسهیلات تفرجگاهی درآنها براساس طرح ریزی مستقر می شود. فعالیت هایی نظیر چادر زدن ، اقامتگاههای کوتاه مدت ، پیاده روی و استراحت در آنها انجام می گیرد . حداقل گسترش این پارکها ۴۰۰ هکتار است .
پارکهای ملی
پارکهایی با طبیعت کاملا دست نخورده اند که در فاصله دوری از اماکن مسکونی قرار دارند . سیمای فیزیکی آنها متنوع بوده واز کوهها ، رودخانه ، آبشارها و اشکال ویژه طبیعی تشکیل شده اند . گسترش این پارکها بیش از هزار هکتار باید باشد .
۱۳- طبقه بندی گروه مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور
۱- پارکهای محلی ای شهری
۲- پارکهای منطقه ای شهری
۳- پارکهای بسیار بزرگ
۴- پارکهای حاشیه ای ( پارکهای خارج از شهر )
۵- فضای سبز
۶- فضای سبز تزئینی
۷- فضای ربط دهنده
۸- کمربند سبز
۹- باغهای شهری
پارک محله ای
پارکهایی می باشند با وسعت کم وقابلیت دسترسی زیاد بیشتر به صورت پیاده استفاده کنندگان این پارکها را خردسالان و افراد مسن تشکیل می دهند . تجهیزات این گونه پارکها نیز در این جمعیت برنامه ریزی می شود . این پارکها توسط شهرداریهای مناطق ، ساخته می شوند .پارکهای عمومی محله ای درداخل شهر ها به طور معمول بیش از یک هکتار گسترش دارند . ولی گاهی بین ۱۰۰۰ متر مربع تا کمتر از ۵۰۰۰ متر مربع نیز به علت فقدان زمین این گونه پارکها ساخته شده اند معمولا تجهیزات این پارکها عبارتند از : زمین بازی کودکان ۱۰ سال ، بخشهای اختصاص یافته برای استراحت ، کف پوش چمنی و تعدادی درخت سایه انداز
پارک های منطقه ای شهری
وسعت این پارکها از ۲ تا ۶ هکتار متفاوت است . منطقه شهری بخشی ازشهر است با ساختمانهای همگن و خدمات لازم برای زیست جمعیت اسکان یافته در آنها عملکرد پارکهای منطقه ای شهری عبارتست از ایجاد تنوع و فاصله بین ساختمانهای عادی شهری و تمرکز فضای سبز بین آنها جهت تغییر طبیعی هوای آلوه . درجایی که تراکم جمعیت بیشتر و ساختمانها فشرده تر باشند پارکهای منطقه ای شهری به عنوان یک چشم انداز سبز اهمیت و نقش موثری پیدا می کنند .این پارکها دارای زمینهای بازی برای کودکان ، بخشهایی برای استراحت خردسالان و بزرگسالان ، کتابخانه و سایر خدمات عمومی است .
پارکهای بسیار بزرگ
این پارکها در حدود ۴۰ هکتار گسترش دارند .چشم انداز این پارکها بیشتر شرایط محیطی را تداعی می کند و معمولا برای گریز شهروندان از شهرها ( ترافیک و سرو صدا ) ایجاد می شود . هر بخش بزرگی از شهرها باید این نوع پارکی را برای خود داشته باشدو به طور کلی به ازاء هر ۵۰ هزار نفر جمعیت یکی از این پارکها موردنیاز است . این نوع پارکها کمتر از حد استاندارد به زمینهای بازی و محل بازی کودکان نیاز داشته و ارزش این نواحی بیشتر مربوط به استفاده موثر از سیمای طبیعی آن ها است . بخش بزرگی از این پارکها به صورت نواحی جنگلکاری ، چمن کاری ، علفزار یا فضاهای آزاد دره مانند است .
وجود منابع آب سبب بالا بردن ارزشهای این پارکها می شود . میزان جاده سازی دراین پارکهادرحداقل خود باید باشد . و تنها مناطقی را که مردم باید از آن استفاده کنند باید به وسیله جاده قابل دسترسی شود . این مناطق شامل نواحی پیک نیک ( خورگشت ) قایق رانی ، مراکز ورزشی ، باغ وحشها ، باغهای اکولوژی گیاهی و موزه های طبیعی و اردوگاههای استراحت روزانه است .
پارکهای حاشیه ای ( پارکهای خارج از شهر ) :
پارکهای حاشیه ای به طور معمول وسعتی بین ۵۰۰ – ۱۰۰۰ هکتار دارند . سطح پارکهای خارج از شهر را باید حداقل ۵/۱ تا ۵/۲ برابر مجموع فضاهای سبز درون شهر ( تقریبا ۱۰ تا ۲۵ متر مربع برای هر نفر ) درنظر گرفت . عملکرد این پارکها عبارت است از : تفرج و استفاده از فراغت ، تحدید حدود شهر جبران کمبود فضای سبز درنقاط متراکم .
باغچه ها ، نوارهای سبز ، کرتها و باغچه های جلومنازل :
این نوع فضای سبز برای تقسیم ترافیک ایجاد می شود و به همین دلیل آرایش و ساختن آنها باید دراین جهت برنامه ریزی شود . دقت ، نظم و فرم تجمع این نوع باغچه ها جدا از بالا بردن سطح زیبایی کارآیی آنها نیز می تواند افزایش دهد .عرض این گونه فضاها نباید کمتر از ۲ متر باشد . باغچه های جلو منازل نیز از ۲ تا ۴ متر قابل ساختن می باشند
آخرین ویرایش توسط مدیر: