مخابرات در شبکه های قدرت
به جرات می توان گفت كه اگر مخابرات نبود زندگی به شیوه امروزی غیرممكن می شد . تصــور كنید حركت قطارها، هواپیــماها، كشتی ها، فعالیت های بانكی، امنیت راه ها وشهرها، اورژانس بیمارستان ها، رسانه ارتباطی صوتی و تصویری و هزاران مورد دیگر چه وضعی داشتند. با نگاهی ساده می توان دریافت كه مخابرات در زندگی روزمره نقش بسزائی دارد و قسمت اعظم فعالیت های زندگی توسط ارتباطات انجـام می گیرد . اینها تنها گوشه ای از نقش مخابرات عمومی می باشد یقینا" مخابرات صنعتی كه در صنایع بزرگ مانند برق، نفت و گاز استفاده می شوند از حساسیت و اهمیت خاصی برخوردار هستند، شاید اغراق نباشد اگر گفته شود بدون مخابرات پایش، كنترل و راهبری شبكه برق غیر ممكن خواهد شد . با توجه به اینكه شبكه های مخابراتی عمومی(public ) جوابگوی كلیه نیازهای ارگانهای صنعتی نیست و به عنوان یك شبكه مطمئن همیشه در دسـترس نمی باشد لذا صنایع بزرگ در دنیا به ناچار در فكر احداث شبكه ارتباطی كاملا" مستقل بوده اند. صنعت برق ایران از ابتدای تاسیس، سیستم های مخابرات اختصاصی و مستقلی داشته است که عبارتند از:
▪ پی ال سی( Power Line Carrier)
سیستم فرستنده و گیرنده ائی كه از خطوط فشار قـوی برای ارسال فرامین حفاظتی و اطلاعات پست و نیروگاه و همچنین برقراری ارتباط تلفنی استفاده می نماید و بخش اعظم اطلاع رسانی و ( DTS[۲] ) پست ها با استفاده از این سیستم به مراكز دیسپاچینگ (AOC[۳])منطقه ای انجام می شود. مهمترین نقش پی ال سی ارسال و دریافت فرمانهای حفاظتی برای جداسازی تجهیزات و یا خطوط معیوب و جلوگیری از گسترش عیب به بقیه بخش ها می باشد.
▪ بی سیم
یك وسیله ارتباطی سریع و مطمئن است که در ارسال یك پیام مشترك به تعداد زیادی از پست ها و نیروگاه ها بصورت همزمان ( در مواقع ضروری) و برای ارتباط نقطه به نقطه استفاده می شود.
▪ مراكز تلفن
امكان راه یابی به خطوط شهر (PTT[۴])، عملیات ارتباطات داخلی در ساختمانهای اداری ، ستادی وهمچنین ترانزیت شماره ها را به سایر پست ها و نیروگاه ها انجام می دهند.
▪ مایكروویو
به عنوان سیستم پر ظرفیت مابین دو مركز مخابراتی مورد استفاده می باشد ، این سیستم اطلاعات و DTS پست های شعاعی را كه در یك نقطه (گره مخابراتی) جمع آوری شده اند به مركز مخابرات اصلی و یا به مركز دیسپاچینگ ارسال می نماید این تجهیزات ، ارتباطات و نیازهای دیسپاچینگ های ششگانه فعال و ســه دیسپاچینگ در حال ساخت و همچنین دیسپاچینگ ملی را با پست ها و نیروگاه های سراسر كشور تامین می كنند. با توجه به افزایش روز افزون تعداد پست ها و نیروگاه ها و پیشرفت سریع در تجهیزات مخابراتی و تغییر سیستم ها از آنالوگ به دیجیتال و افزایش ظرفیت سیستم های مخابراتی صنعت برق اقدام به احداث شبكه فیبـــر نوری نموده است باید در نظر داشت كه استفاده از دکلهای خطوط انتقال كه اساسا" به منظور انتقال انرژی احداث می گردند مصون ترین شیوه برای نصب فیبر نوری می باشد بدین صورت که به جای سیم محافظ از (OPGW[۵] ) استفاده می شود كه علاوه بر ایفاء نقش سیم زمین به عنوان محیط انتقال، استفاده می گردد . البته با توجه به ظرفیت بسیار بالای فیبر نوری امكان واگذاری آن به سایر ارگانها مانند نفت، گاز، شركت مخابرات، راه آهن ، صدا و سیما ، بانكها و… مقدور می باشد كه می تواند درآمد قابل توجهی هم برای صنعت برق داشته باشد.
● مزیت های فیبر نوری
▪ مصونیت در برابر نویز و امواج الكترومغناطیسی
▪ امكان ارسال داده های اطلاعاتی با سرعتهای بالا و مطمئن
▪ امكان ارسال تصاویر پست و نیرو گاه برای دیسپاچینگ برای تصمیم گیری به موقع
در صنعت برق از چند سال گذشته اقدام به احداث شبكه فیبر نوری شده است . امید آنکه با تكمیل این شبكه كلیه نیازهای صنعت برق و سایر ارگانهای مملكت وهمچنین ارتباطات پر ظرفیت با سایر كشورهای همسایه تامین گردد. در حال حاضر از مجموع ۶۹۵۴ كیلومتر فیبرنوری مصوب تا كنون مقدار ۴۲۱۰ كیلومتر كابل فیبرنوری تامین گردیده است. كه مقدار ۸۲۵ كیلومتر آن در حال بهره برداری است و مقدار ۳۳۸۵ كیلومتر آن كابل كشی شده كه در صورت خرید ترمینال های نوری آنها به بهره برداری خواهد رسید.
● ساخت داخل کابل OPGW و تجهیزات جنبی مربوطه
از سال ۱۳۷۳ ساخت کابل OPGW در داخل کشور وارد مرحله جدیدی شده و در این راستا شرکت تجهیزات برقی ایران با شرح وظایف تولید قطعات مورد نیاز صنعت برق خصوصا" انتقال تاسیس گردید . از طرف دیگر شرکت آلومتک با خرید تجهیزات فنی امکان تولید آلومینیوم آلیاژی و هادی های فیبر نوری را در کشور فراهم نمود به طوری که با تولید سالیانه ۷ هزار تن هادی آلیاژی توسط این شرکت نیاز شبکه جنوب و شمال کشور با توجه به شرایط جوی این مناطق مرتفع خواهد شد. ضمنا" در زمینه ساخت تجهیزات جنبی فیبر نوری اعم از تجهیزات آویزی و کششی شرکت های یراق آوران پویا ، مصپا و آلدا فعال بوده و ۸۰ درصد از نیازهای داخل کشور را تامین می نمایند.
منبع
به جرات می توان گفت كه اگر مخابرات نبود زندگی به شیوه امروزی غیرممكن می شد . تصــور كنید حركت قطارها، هواپیــماها، كشتی ها، فعالیت های بانكی، امنیت راه ها وشهرها، اورژانس بیمارستان ها، رسانه ارتباطی صوتی و تصویری و هزاران مورد دیگر چه وضعی داشتند. با نگاهی ساده می توان دریافت كه مخابرات در زندگی روزمره نقش بسزائی دارد و قسمت اعظم فعالیت های زندگی توسط ارتباطات انجـام می گیرد . اینها تنها گوشه ای از نقش مخابرات عمومی می باشد یقینا" مخابرات صنعتی كه در صنایع بزرگ مانند برق، نفت و گاز استفاده می شوند از حساسیت و اهمیت خاصی برخوردار هستند، شاید اغراق نباشد اگر گفته شود بدون مخابرات پایش، كنترل و راهبری شبكه برق غیر ممكن خواهد شد . با توجه به اینكه شبكه های مخابراتی عمومی(public ) جوابگوی كلیه نیازهای ارگانهای صنعتی نیست و به عنوان یك شبكه مطمئن همیشه در دسـترس نمی باشد لذا صنایع بزرگ در دنیا به ناچار در فكر احداث شبكه ارتباطی كاملا" مستقل بوده اند. صنعت برق ایران از ابتدای تاسیس، سیستم های مخابرات اختصاصی و مستقلی داشته است که عبارتند از:
▪ پی ال سی( Power Line Carrier)
سیستم فرستنده و گیرنده ائی كه از خطوط فشار قـوی برای ارسال فرامین حفاظتی و اطلاعات پست و نیروگاه و همچنین برقراری ارتباط تلفنی استفاده می نماید و بخش اعظم اطلاع رسانی و ( DTS[۲] ) پست ها با استفاده از این سیستم به مراكز دیسپاچینگ (AOC[۳])منطقه ای انجام می شود. مهمترین نقش پی ال سی ارسال و دریافت فرمانهای حفاظتی برای جداسازی تجهیزات و یا خطوط معیوب و جلوگیری از گسترش عیب به بقیه بخش ها می باشد.
▪ بی سیم
یك وسیله ارتباطی سریع و مطمئن است که در ارسال یك پیام مشترك به تعداد زیادی از پست ها و نیروگاه ها بصورت همزمان ( در مواقع ضروری) و برای ارتباط نقطه به نقطه استفاده می شود.
▪ مراكز تلفن
امكان راه یابی به خطوط شهر (PTT[۴])، عملیات ارتباطات داخلی در ساختمانهای اداری ، ستادی وهمچنین ترانزیت شماره ها را به سایر پست ها و نیروگاه ها انجام می دهند.
▪ مایكروویو
به عنوان سیستم پر ظرفیت مابین دو مركز مخابراتی مورد استفاده می باشد ، این سیستم اطلاعات و DTS پست های شعاعی را كه در یك نقطه (گره مخابراتی) جمع آوری شده اند به مركز مخابرات اصلی و یا به مركز دیسپاچینگ ارسال می نماید این تجهیزات ، ارتباطات و نیازهای دیسپاچینگ های ششگانه فعال و ســه دیسپاچینگ در حال ساخت و همچنین دیسپاچینگ ملی را با پست ها و نیروگاه های سراسر كشور تامین می كنند. با توجه به افزایش روز افزون تعداد پست ها و نیروگاه ها و پیشرفت سریع در تجهیزات مخابراتی و تغییر سیستم ها از آنالوگ به دیجیتال و افزایش ظرفیت سیستم های مخابراتی صنعت برق اقدام به احداث شبكه فیبـــر نوری نموده است باید در نظر داشت كه استفاده از دکلهای خطوط انتقال كه اساسا" به منظور انتقال انرژی احداث می گردند مصون ترین شیوه برای نصب فیبر نوری می باشد بدین صورت که به جای سیم محافظ از (OPGW[۵] ) استفاده می شود كه علاوه بر ایفاء نقش سیم زمین به عنوان محیط انتقال، استفاده می گردد . البته با توجه به ظرفیت بسیار بالای فیبر نوری امكان واگذاری آن به سایر ارگانها مانند نفت، گاز، شركت مخابرات، راه آهن ، صدا و سیما ، بانكها و… مقدور می باشد كه می تواند درآمد قابل توجهی هم برای صنعت برق داشته باشد.
● مزیت های فیبر نوری
▪ مصونیت در برابر نویز و امواج الكترومغناطیسی
▪ امكان ارسال داده های اطلاعاتی با سرعتهای بالا و مطمئن
▪ امكان ارسال تصاویر پست و نیرو گاه برای دیسپاچینگ برای تصمیم گیری به موقع
در صنعت برق از چند سال گذشته اقدام به احداث شبكه فیبر نوری شده است . امید آنکه با تكمیل این شبكه كلیه نیازهای صنعت برق و سایر ارگانهای مملكت وهمچنین ارتباطات پر ظرفیت با سایر كشورهای همسایه تامین گردد. در حال حاضر از مجموع ۶۹۵۴ كیلومتر فیبرنوری مصوب تا كنون مقدار ۴۲۱۰ كیلومتر كابل فیبرنوری تامین گردیده است. كه مقدار ۸۲۵ كیلومتر آن در حال بهره برداری است و مقدار ۳۳۸۵ كیلومتر آن كابل كشی شده كه در صورت خرید ترمینال های نوری آنها به بهره برداری خواهد رسید.
● ساخت داخل کابل OPGW و تجهیزات جنبی مربوطه
از سال ۱۳۷۳ ساخت کابل OPGW در داخل کشور وارد مرحله جدیدی شده و در این راستا شرکت تجهیزات برقی ایران با شرح وظایف تولید قطعات مورد نیاز صنعت برق خصوصا" انتقال تاسیس گردید . از طرف دیگر شرکت آلومتک با خرید تجهیزات فنی امکان تولید آلومینیوم آلیاژی و هادی های فیبر نوری را در کشور فراهم نمود به طوری که با تولید سالیانه ۷ هزار تن هادی آلیاژی توسط این شرکت نیاز شبکه جنوب و شمال کشور با توجه به شرایط جوی این مناطق مرتفع خواهد شد. ضمنا" در زمینه ساخت تجهیزات جنبی فیبر نوری اعم از تجهیزات آویزی و کششی شرکت های یراق آوران پویا ، مصپا و آلدا فعال بوده و ۸۰ درصد از نیازهای داخل کشور را تامین می نمایند.
منبع
