مارس اكسپرس و شواهد زنگ زده اي از گذشته ي آب دار سياره ي سرخ

jimmi

عضو جدید

اين تصوير از تلفيق مدل ارتفاع سطحMOLA و تصاوير مرئيTHEMISمربوط به Aram Chaos تهيه شده است. تصوير گوشه راست موقعيت Aram Chaos را روي نقشه ارتفاع سطح مريخ نشان ميدهد.[براي مشاهده عكس بزرگتر كليك كنيد]


تصوير گذشته ي آبدار مريخ رفته رفته كاملتر ميشود. اين بار مشاهدات جديد مارس اكسپرس(مريخگرد آژانس فضايي اروپا
ESA) تمركز سولفاتها و اكسيدهاي آهن را در منطقه ي Aram Chaos(آرام كياس) كه يك دهانه آبگير قديمي به پهناي 280كيلومتر است، آشكار كرده است. هرچند طبيعت اين تركيبات هنوز ناشناخته است، اما مي تواند نشان از نزولات آسماني پيشين داشته باشد و يا دراثر باران يا برف بوجود آمده باشد.
در بررسيهاي هر سياره، كنارهم گذاشتن شواهد جوي و زمين شناختي امري مرسوم است. مدتي است ما فرضيه ي وجود آب در سنگپوشهاي مريخي را مطرح كرده ايم، اما فرود Phoenix(فينيكس) در سال گذشته و شناسايي آب در زير سطح بود كه اين ادعا را اثبات كرد. و اميدهايي را براي وجود شورابه هايي در جو فشارپايين بصورت نمكهاي فسفاته زنده كرد. فينيكس حتي احتمال وجود مقدار يخ كافي در جو براي بارش برف را نيز تأييد كرد.


اكنون مارس اكسپرس ابزار OMEGAي خود(يا Visible and Infrared Mineralogical Mapping Spectrometer) را براي نقشه برداري از سطح مناطق استوايي مريخ بكاربرده است تا سرنخهايي از تاريخ مريخ بدست آورد. نتايجي كه به زمين مخابره شد هم هيجان انگيز و هم كمي عجيب است.

ميدانيد كه سطح مريخ با اكسيدهاي آهن پوشيده شده و اين گرد اكثر سطح آنرا پوشانده است(و بهمين دليل ظاهري سرخ فام به مريخ داده است). اما در Aram Chaos با افزايش چهار برابري اكسيدهاي آهن روبرو هستيم. همين امر دانشمندان ESA را بر آن داشت تا آنرا نشانه اي از يك مكانيزم تمركزدهنده بدانند. در مريخ اكسيدهاي آهن معمولاً با سولفاتها يافت مي شوند اما در اين ناحيه، بادهاي قوي فسفاتهاي سبكتر را برده اند و اكسيدهاي آهن را بجا گذاشته اند تا مارس اكسپرس آنرا بعنوان يك نقطه با غلظت بالاي اكسيد آهن شناسايي كند.
ميدانيد اكسيد آهن كه ما آنرا به شكل زنگ آهن ميشناسيم، از تزكيب آهن و اكسيژن موجود در جو تشكيل ميشود و آب آنرا سرعت ميبخشد.
Stephane Le Mouelic از دانشگاه نانت فرانسه ميگويد: "اين اكسيدها در رسوبهاي(يا دانه هاي) تيره ي زير ديواره هاي سولفاته انباشته شده اند." اين نشان ميدهد كه اكسيدهاي آهن توسط فرسايش بادي آشكار شده اند. دراثر بادهاي مريخي اكسيدهاي آهن به شكل دانه هاي ماسه متراكم شده اند.
تراكم اكسيدهاي آهن منحصر به Aram Chaos نيست. براساس مشاهدات Opportunity(فرصت) در Meridiani Planum، يعني 1000كيلومتر آنطرفتر نيز تمركز اكسيدهاي آهن وجود دارد. VallesMarineris در 3000كيلومتر دورتر نيز رسوباتي مشابه دارد.







زغال اخته هاي فرصت: رسوبات اكسيد آهن
احتمال داده ميشود نواحي ديگري نيز چنين مكانيزم تمركز دهنده اي دارند اما شايد با مواد ديگري پوشانده شده باشند. Marion Masse از دانشگاه نانت فرانسه ميگويد: "OMEGA فقط به يك لايه ي صد ميكروني روي سطح حساس است. بنابراين يك لايه ي يك ميليمتري غبار روي سطح نيز ميتوند شواهد را از ما پنهان كند.
هرچند OMEGA محدود به شناسايي رسوبهاي اكسيد آهن در نواحي آشكار شده با فرسايش باد است، اما بهرحال روشي مهم براي يافتن رسوبات اكسيد آهن بشمار ميرود.
دانشمندان هنوز نظر قطعي در اين مورد ندارند، اما احتمال داده ميشود كه اين رسوبات، آثار بارشهاي جوي(برف و باران) و يا خاكستر آتشفشاني و يا بازمانده هاي يخبندان باشند.
نوشته ي IanO'Neill
ترجمه شده از universetoday.com
 
آخرین ویرایش:

Similar threads

بالا