-[FONT=times new roman,times,serif]1 - فضاي سبز: مفهوم، انواع و عملكرد[/FONT] [FONT=times new roman,times,serif]
[/FONT][FONT=times new roman,times,serif]1- تعريف فضاي سبز[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]در مفهوم عام، تمامي عرصه هاي طبيعي يا مصنوعي پوشيده از گياهان به عنوان فضاي سبز محسوب مي شود. اما فضاي سبز به مفهوم خاص و امروزي آن شامل پوشش گياهي شهرها و مراكز جمعيت انساني مي¬گردد. اضافه شدن پسوند واژه «شهري» به عبارت فضاي سبز بيانگر مفهوم خاص از آن مي باشد. تعاريف متعددي براي فضاي سبز شهري ارائه گرديده است:[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]• « آن بخش از فضاي سبز كه در محدوده شهرها طراحي و ايجاد مي¬گردد، فضاي سبز شهري ناميده مي شود.»[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]• « بخشي از سيماي شهر كه از انواع گياهان پوشيده شده است.»[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]• «فضاي نسبتا بزرگي متشكل از گياهان با ساختاري شبه جنگلي و برخوردار از بازدهي زيست محيطي و اكولوژيكي به عنوان فضاي سبز شهري ناميده مي شود.»[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]• «بخشي از مناطق شهري كه داراي گياهان يا هر نوع سبزينگي اعم از درختان ، درختچه ها، گلها و چمن ها فضاي سبز شهري می باشد.»[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]• « اراضي پيرامون اماكن مسكوني ، تجاري ، صنعتي و محل هاي كسب و كار كه داراي پوشش گياهي چندساله و يكساله اعم از درخت، درختچه و گياهان پوششي (گل، بوته و چمن) است و به منظور استفاده هاي مختلف و يا زيباسازي طبيعي و تلطيف هوا در محدوده و حريم شهر ايجاد شده و يا بطور طبيعي بوجود آمده باشد.» (مجنونيان1374).[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]• « فضاي سبز شهري از ديدگاه شهرسازي بخشي از سيماي شهر است كه از انواع پوشش هاي گياهي تشكيل شده است و به عنوان يك عامل زنده و حياتي در كنار كالبد بي جان شهر، تعيين كننده ساخت مورفولوژيك شهر است» (سعيدنيا، 1379).[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]در تمامي تعاريف ارائه شده دو وجه اساسی براي فضاي سبز مطرح مي باشد:[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]- بخش ظاهري (نمود فيزيونومي): فضاي سبز را مجموعه اي از پوشش گياهي شامل درختان،درختچه ها، گل¬ها، بوته ها و چمن¬ها معرفي مي¬كنند.[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]- -بخش ماهوي (عملكردي): فضاي سبز به عنوان بخشي از كالبد شهر كه وظايفي شامل بهبود كيفيت زندگي انسان، تامين زيبايي و فراهم سازنده محلي براي گذران اوقات فراغت تعريف شده است.[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]با اين مقدمه كاملترين تعريف براي فضاي سبز شهري را مي توان اين چنين بيان كرد:[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]« فضاي سبز شهري بخشي از فضاهاي زيستي شهر بصورت عرصه هاي طبيعي يا مصنوعي است كه گياهان (درختان، درختچه ها،گل¬ها و چمن¬ها) عناصر اصلي و بارز آن محسوب مي شوند و اين فضاها تحت نظارت و مديريت انسان طبق ضوابط و قوانين خاص و با بهره گيري از تخصص¬هاي مرتبط با آن با هدف بهبود شرايط زيستي و رفاهي شهروندان ايجاد و نگهداري مي شوند. » (ايران نژاد،1386).[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]بنابراين فضاي سبز شهري به عنوان نوعي از سطوح كاربري زمين شهري با پوشش هاي گياهي تحت مديريت انسان است كه هم واجد «بازدهي اجتماعي» و هم «بازدهي اكولوژيكي»است. بازدهي اجتماعي به معناي امكان بهره مندي¬و برخورداري تمامي شهروندان از مواهب آنهاست و منظور از بازدهي اكولوژيكي عبارت است از : زيباسازي محيط شهري، تعديل دماي محيط، توليد اكسيژن و افزايش نفوذپذيري خاك در مقابل انواع بارش. [/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]بنابه اين تعريف باغ¬هاي ميوه موجود در شهر اگر چه داراي بازدهي اكولوژيكي و حتي بازدهي اقتصادي هستند اما به علت عدم امكان بهره برداري عمومي نمي توانند داراي «بازدهي اجتماعي» باشند. بنابراين جزو فضاي سبز شهري محسوب نمي شوند. [/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]تأملي در واژه فضا : فضا مقوله اي بسيار گسترده است. فضا تمام جهان هستي را پر مي¬كند و ما را در تمام طول زندگي احاطه كرده است. فضا مي¬تواند چنان نازك و وسيع به نظر آيد كه احساس وجود بُعد از بين برود. اين نوع فضا در صورتي كه فضاي سبز باشد نسبت به فضاهاي سبز سه بعدي انبوه داراي بازدهي اكولوژيكي نسبتاً كمتري خواهد بود. چنين زمين¬هايي كه پوشش گياهي كوتاه ( نازك و كم حجم ) دارند مثل چمن و مراتع علفي اغلب به عنوان سطوح سبز ناميده مي شوند. در واقع عرصه هايي كه عاري از درخت بوده و گياهان آن منحصر به سطوح چمن و انواع گياهان پوششي باشند اطلاق«سطح سبز» به آنها مناسب¬تر از فضاي سبز است. اما عرصه هايي كه توسط درختان، داراي بعد و حجم شده اند بيشتر برازنده عنوان «فضاي سبز» مي باشند (سعيدنيا، 1379).[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]بنابراين ويژگي¬هاي فضاي سبز شهري را مي توان در سه مورد بيان كرد:[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]1- گياهان و به¬ويژه عناصر درختي و درختچه اي در آن فضا مشهود و مسلط باشد.[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]2- فضاي موجود تحت نظارت و مديريت انسان قرار دارد.[/FONT]
[FONT=times new roman,times,serif]3- هدف اساسي از ايجاد و نگهداري آن فضا، بهبود شرايط زيستي و رفاهي شهروندان مي باشد.
منبع:yasiran11.blogfa.com[/FONT] |