ریخت شناسی گیاهی

[* ziba *]

با سلام خدمت دوستان عزیز

در این تاپیک انشالله اندام های ظاهری گیاه و انواع اونها رو با ذکر مثال در گروه های مختلف معرفی خواهیم کرد .

 

[* ziba *]

بخش های زیر زمینی گیاه :

این بخش ها در شناسایی گیاه فایده زیادی ندارد ، زیرا اغلب به چشم نمی آیند ، اما اهمیت آنها در واقع در تمایز میان انواع مختلف گیاه علفی ، مورد توجه است . بخش زیر زمینی ، چند نوع مشخص دارد :

ریشه ها ، ریشه های هوایی و ساقه های زیر زمینی ( ریزوم ها )

 

[* ziba *]

ریشه ها ، گیاهان را در خاک تثبیت می کنند و آب و مواد معدنی را جذب می کنند . آن ها عمدتا به سمت پایین و اطراف رشد میکنند ، هرگز سبز نمی شوند ، و برگ یا جوانه نمی زنند . اولین ریشه دانه رست ، ریشه نخستین ، ممکن است بادوام باشد و به صورت طولی و قطری رشد کند و انشعابات زیادی به وجود آورد ، این نوع ریشه ، سیستم ریشه راست یا عمودی را تشکیل می دهد ( مانند اکثر دولپه ای ها ) ، یا ریشه نخستین ممکن است مدت زیادی دوام نیاورد و نقش آن را ریشه های حاصل از جوانه های پای ساقه ایفا کند ( ریشه های نابجا ) ، این ریشه ها سیستم ریشه ای افشان یا فیبری را تشکیل می دهد ( مانند اکثر تک لپه ای ها ). برخی از گیاهان ریشه های متورمی را بوجود می آورند که به عنوان اندام های ذخیره غذایی عمل میکنند ( مانند هویج ) ؛ چنین اندام هایی به ریشه های غده ای معروفند .

 

[* ziba *]

برخی از گیاهان ، عمدتا آن هایی که به صورت رو رست رشد می کنند ، از جوانه های نا به جای روی ساقه ، ریشه های هوایی تولید می کنند .این ریشه ها ممکن است به خاک برسند و در آنجا مواد غذایی و آب را جذب کنند ، مانند تعدادی از ثعلب های گرمسیری و گیاه معروف به برگ انجیری ( Monstera pertusa ) ، یا ممکن است به سادگی در جو مرطوب اطراف خود به حالت معلق بمانند و رطوبت جذب کنند ( مثلا در بسیاری از ثعلب های گرمسیری ) . ریشه های هوایی در چند مورد عملکردهای دیگری هم دارند ( مثلا ریشه های بالا رونده عشقه ( Hedera helix ) ) .

ساقه های زیر زمینی ظاهرا شبیه ریشه هستند ولی جوانه ها و برگ های فلسی کوچکی ( Scale-Leaves ) دارند و اعلب به صورت افقی یا تقریبا اینچنین می رویند ؛ جوانه ها ممکن است انشعاب حاصل کنند و یا ساقه های بالارو به وجود آورند . این ساقه های زیر زمینی را ریزوم ( rhizomes ) می نامند ؛ ریزوم ها ممکن است برای ذخیره کردن غذا متورم شوند که در این صورت غده ( tubers ) نامیده می شوند ( مثلا در سیب زمینی ( Solanum tuberosum) ) .

ریزوم ها گاهی روی سطح زمین توسعه می یابند ، حلقه می زنند و سپس در نقطه ای با فاصله از پایه گیاه والد ریشه می زنند . چنین ریزوم های هوایی معروف به ساقه هوایی خزنده ( stolons ) یا رونده ( runners ) هستند ؛ توت فرنگی ( Fragaria ) یک نمونه ی معروف این نوع ریزوم ها است .

ریزوم هایی که بسیار کوتاه ، متورم ، پیاز مانند و راست اند معروف به بنه ( corms ) هستند ، مانند آن چیزی که در گونه های Crocus دیده می شود . پیازها ( Bulb ) اندام های پیچیده متشکل از ریشه های تغییر یافته ، ساقه ها و پایه های برگی هستند . بخش اعظم پیاز از پایه های متورم برگی تشکیل شده ، که هم پوشانی دارند و یکدیگر را در بر گرفته اند ( به عنوان مثال در پیاز معمولی ( Allium cepa ) ) و در پایه به یک صفحه مسطح یا هرمی پهن متصل شده اند که همان ساقه مؤثر است ( ریشه دار در جهت بیرونی خود ) . خارجی ترین پایه های برگی به فیبری یا کاغذی شدن ، گرایش دارند و نقش حفاظتی برای بافت های ظریف تر درونی خود دارند .

 

[* ziba *]

بخش های رو زمینی :

این بخش ها مشخص ترین بخش های گیاه هستند و آن چه را که حقیقتا به صورت " گیاه " در نظر گرفته می شود ، شامل می شوند . آن ها اساسا توسط ناحیه ای حدواسط که گاهی پایه یا یقه ریشه ( stock or caudex ) نامیده می شود ، در سطح زمین یا نزدیک به آن ، به ریشه متصلند . بخش های هوایی ممکن است بسیار وسیع و متشکل از اندام های متفاوت باشند که در این جا به دنبال هم از قسمت پایه به بالا شرح داده خواهند شد .