تمشك میوه ای شبیه شاه توت و توت فرنگی است و به رنگ زرد یا سرخ مایل به سیاه یافت می شود. میوه تمشك ترش مزه بوده و به صورت خام یا پخته، شربت، كمپوت و ... خورده می شود. بوته تمشك در مناطق گرم و مرطوب، در جنگل ها و صحراها می روید و گاهی آن را می كارند.
نام های دیگر تمشك، توت وحشی و سه گلی است. ساقه های تمشك نرم و به رنگ قرمز و دارای خارهای دراز است. برگ های آن متفاوت و بیضی شكل و اطراف آن كنگره كنگره و به شكل دندانه های اره ای است.
گل های تمشك به رنگ های سفید، صورتی یا به صورت خوشه در ماه های مرداد پدیدار می شود و تا مهر دوام می آورد.
قسمت های مورد استفاده بوته تمشك عبارتند از : میوه ، برگ، تخم ، دانه و گل .
خواص
1- جوشانده 25 گرم از برگهای تمشك در یك لیتر آب برای درمان انسداد مجاری ادرار مفید است.
2- تمشك سرشار از ویتامین های C وK است و دارای خواص خنك، نرم كننده و ضد اسكوربوت می باشد.
3- تمشك خون را تصفیه می كند و برای كسانی كه به روماتیسم مبتلا هستند، بسیار مفید است.
4- تمشك یبوست مزاج را معالجه می كند.
5- تمشك برای تسكین درد سودمند است، زیرا تمشك دارای اسید سالسیلیك می باشد.
6- تمشك خون را قلیائی می كند و قند آن برای مبتلایان به مرض قند مفید است.
7- شربت تمشك برای بیماران مبتلا به سرخك و مخملك تجویز شده است.
8- تخم و دانه ای كه درتمشك وجود دارد، اغلب با دندان نیز خرد نمی شود، ولی وقتی خورده شود درمعالجه ی یبوست و خشكی مزاج به طور طبیعی بسیارمؤثر است و سبب می شود كه یبوست به كلی رفع گردد.
9- شربت تمشك، مخلوط با آب برای رفع تب تجویز شده است.
10- خوردن تمشك برای مبتلایان به مرض قند( دیابت)، تبهای صفراوی، التهاب مجاری ادرار، گلو درد( آنژین ) مفید است.
11- جوشانده 20 تا 50 گرم گل تمشك یا برگ تمشك در یك لیتر آب برای درمان ترشحات زنانگی، خونریزی در فواصل قاعدگی ، اخلاط خونی، وجود خون در ادرار، گریپ، گرفتگی صدا، آب آوردن نسوج و بیماری های پوستی اثر شفا بخش دارد. جوشانده را بعد از هر وعده ی غذا یك استكان می خورند.
12- جوشانده گل یا برگ تمشك( به روشی كه گفته شد) در استعمال خارجی برای درمان زخم های دهان، ورم لثه، درد گلو و ورم لوزه ها بكار می رود و بیمار با غرغره كردن این جوشانده دهان را می شوید.
13- جوشانده برگ تمشك اسهال و ورم روده را معالجه می كند، بدین منظور باید 40 تا 50 گرم برگ خشك تمشك را در یك لیتر آب سرد بخیسانید و به مدت 10 دقیقه آن را جوشانده و سپس بگذارید 10 دقیقه دم بكشد. پس از صاف كردن، روزی سه بار، هر بار یك فنجان آن را بین غذاهای اصلی بنوشید.
14- جوشانده فوق برای تسكین درد معده از هر نوع كه باشد مانند ترشی معده، نفخ و گاز شكم و تشنج معده مؤثر است.
15- خوردن جوشانده برگ تمشك به مقدار 3 تا 4 فنجان در روز و بین غذاهای اصلی، بند آوردن ادرار را معالجه می كند وبهترین دارو بر ضد درد كیسه مثانه است.
16- اگر 40 تا 50 گرم برگ خشك تمشك را در یك لیتر آب بریزید و آن را به مدت 5 تا 10 دقیقه جوشانده و پس از 10 دقیقه دم كشیدن و صاف كردن آن، به مقدار 3 فنجان در روز بین غذاهای اصلی بنوشید، دردهای نقرسی و بسیاری از انواع رماتیسم را آرام می كند.
17- اگر 100 گرم برگ خشك تمشك را به مدت 10 دقیقه بجوشانید و پس از دم كشیدن و صاف كردن آن را به عنوان محلول شستشو برای شستن بیماری برفك، جوش های صورت و یا هر نوع تحریكات دیگر پوست به كار ببرید ، اثر شفابخش دارد.
18- تمشك دارای خاصیت ضد عفونی كننده است.
19- تمشك به علت دارا بودن ویتامین های C وK برای اوره و فشار خون مفید است.
20- برای معالجه كك و مك، ابتدا صورت را خوب بشوئید و سپس ورقه نازكی از تمشك به مدت یك ساعت روی صورت بمالید. این كار را چند بار تكرار كنید تا كك و مك صورت از بین برود.
21- برگ تازه تمشك را اگر بپزند و روی محل بیماری های پوستی قرار دهند، بیماری را التیام می دهد.
22- گوشت پردانه تمشك، دارای خواص توت فرنگی است و ترشی خون را از بین می برد.
23- تمشك،عرق آور است؛ لذا بهترین زهكش سوراخ های پوست است.
