تقسیم بندی انواع گریس ها بر حسب پایه غلیظ کننده

فاطمه یاس

عضو جدید
کاربر ممتاز
گریس صابون ساده

تهیه شده با صابون‌های کلسیم، سدیم، آلومینیوم و لیتیوم.

الف) گریس
های صابون کلسیم(Calcium soap)

که به گریس‌های صابون آهکی (Lime-Soap) نیز موسومند. از مشهور‌ترین گریس‌ها می‌باشند و با هر دو روش سرد و گرم تهیه می‌شوند. خواص آن‌ها به روش تهیه آن‌ها بستگی خواهد داشت. گریس‌های تهیه شده با روش سرد ارزان قیمت هستند و در ماشین‌های مزرعه و دستگاه‌های پمپ روغنی (Oil Field Pumping) مورد استفاده قرار می گیرند. این گریس‌ها دارای محدودیت دمایی کاربریF °۱۶۰ هستند ؛ چرا که در این نقطه محتوی آب گریس شروع به خشک‌شدن می کند و در نتیجه صابون و روغن تشکیل‌دهنده گریس از یکدیگر جدا شده و این امر باعث از بین رفتن خاصیت اصلی گریس می‌گردد. مزیت مهم گریس‌های پایه کلسیمی این است که در آب حل نمی‌شوند. کاربرد این گریس‌ها ، برای روانکاوی یاتاقان‌های با سرعت بالا مجاز نیست. البته با افزودنی‌های ویژه به گریس‌های صابون کلسیمی، می‌توان گریس‌های با نقطه ذوب F°۴۰۰ تهیه نمود.اما این‌ها دیگر گریس های با مصرف همگانی نیستند، بلکه گریس‌های با کاربرد ویژه (Special purpose) محسوب خواهد شد. گریس‌های صابونی کلسیمی با مصرف همگانی، نقطه ذوب تقریبی‌شان بینF °۲۰۰-۱۷۵ است ، رنگ آن‌ها زرد متمایل به قرمز بوده و بافت نرم کره‌ای(Smooth buttery texture) دارند.

ب ) گریس صابون سدیم (پایه سودا)


بسیار مقاوم در دماهای بالا اما ناپایدار در برابر رطوبت و آب . این گریس‌ها دارای خاصیت ضد زنگ و ضد خوردگی در دمای مرطوب هستند و چون در حرکت دورانی سریع دستگاه‌ها، پایداری این گریس‌ها زیاد و ثابت است، از آن ها برای روانکاری یاتاقان‌های توپی استفاده می‌شود. در بعضی درجات گرانروی (NLGI) ، گریس‌های سدیم به عنوان آب بندی‌های دایمی غلتکی ( روانکاری یکبار برای همیشه ) در یاتاقان‌ها کاربرد دارند .
گریس‌های صابون سدیمی که از گریس‌های با مصارف عمومی محسوب می‌شوند، به گریس‌های صابون – سود(Soap-soda grease) نیزموسومند. این گریس‌ها بافت اسفنجی یا فیبری (Spongy fibrous texture ) داشته‌، رنگ آن‌ها زرد متمایل به سبز (Yellow to green) می‌باشد و نقطه ذوب آن ها بینF °۳۵۰-۳۰۰ است. لذا نسبت به گریس‌های پایه کلسیمی دارای پایداری بیشتری جهت کارکرد در دماهای بالاتر می‌باشند.

از این گریس‌ها برای روانسازی یاتاقان‌های چرخشی (Wheel bearings) و چرخ‌دنده‌ها (Gears) و یاتاقان‌های سنگین زمخت (Rough heavy conveyors) عمل کننده در سرعت های کم نظیر (skids) و Track curves و Heavy duty conveyors استفاده می‌شود.

پ) گریس های صابون لیتیوم

این گریس‌ها دارای ترکیبی از ویژگی‌های خوب در دمای بالا و مقاومت در برابر آب هستند و بصورت گریس‌های چند منظوره کاربرد‌های فراوانی دارند و در صورتی که با استئارات هیدروکسید لیتیوم تولید شده باشند‌، برای مصارف گوناگون صنعتی و روانکاری در خودرو بهترین گریس‌ها هستند. مهمترین مزیت این گریس‌ها قابلیت کاربرد آن‌ها در هر درجه حرارت بالا و پائین می باشد . نقطه ذوب (Dropping point) تقریبی این گریس‌ها F °۳۵۰ می باشد و می توانند در دمای مستمرF ْ۳۰۰ نیز مورد استفاده قرار گیرند. علت قابلیت کارکرد در دمای پائین این گریس‌ها این است که از روغنی با نقطه ریزش پایین درست شده اند . از این گریس‌ها می‌توان با موفقیت در دمایF °۶۰ نیز استفاده نمود. این گریس‌ها دارای بافتی کره‌ای (Buttery) و رنگ قهوه ای – قرمز (Brownish-red) می باشند.

همچنین دارای قابلیت پمپ شدن خوب، مقاومت خوب در برابر آب و پایداری(Stability) بسیار خوب می‌باشند.

ث ) گریس های صابون باریمی


این نوع گریس‌ها از نوع گریس‌های با کاربرد همگانی بوده‌، قابلیت کاربرد در دامنه وسیعی از دماها را دارا می‌باشند(Wide temperature range) و دارای نقطه ذوبی بالاترF °۳۵۰ می باشند. ولی نمی توان از آن‌ها در بهره‌برداری مستمر بالای F °۳۷۵ استفاده کرد .

این گریس‌ها، تقریبا برای روانسازی همه انواع یاتاقان‌ها استفاده می‌شوند. همچنین از آن‌ها می‌توان برای روانسازی ماشین‌های عمومی (General vehicle)، دستگاه‌های ساخت (Construction) و تجهیزات استخراج معادن ( Mining equipment) استفاده کرد .

از آنجا که این گریس‌ها محتوی صابونی بالایی (Soap content) دارند، برای کاربرد در دمای کم یا یاتاقان‌های با سرعت زیاد، نمی‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. این گریس‌ها بافتی فیبری (Fibrous) یا کره‌ای (Buttery) داشته و رنگ آن‌ها قرمز متمایل به زرد و یا سبز می‌باشد .

ت ) گریس صابون آلومینیوم


به صورت گریس نیمه مایع کاربرد دارد و دارای خواص ویژه‌ای است . وقتی نیاز به خاصیت چسبندگی بالا وجود دارد، گریس آلومینیومی توصیه می‌شود. دیگر خواص این گریس‌ها مشابه گریس کلسیمی است و در صورتی که از روغن پایه شفاف استفاده گردد، گریس آلومینیومی شفاف و بیرنگ به دست می‌آید .
 
بالا