[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]مقدمه[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]سرخارگل كه گياه دارويي بومي آمريكا است يكي از مهمترين گياهان در بازار فروش امريكا مي باشد. محصولات تهيه شده از چندين گونه گياه و قسمت هاي مختلف گياه سرخارگل جزء گياهان دارويي پرفروش در سال 1997 بود كه حدود 9% از كل فروش بازار، در حدود 3.6 بيليون دلار را به خود اختصاص داد. محصولات تهيه شده از سرخارگل در رده چهارم فروش هاي جزئي بود كه بالغ بر 58 ميليون دلار در بازار اصلي سال 2000 فروش داشت. از آنجايي كه اجزاي اصلي در گونه ها و قسمت هاي مختلف گياه خصوصيات فارماكولوژيك دارند، تركيبات اصلي مسئول ارزش درماني مشخص نمي باشد. در نتيجه ضروري است كه منبع تاكسونوميك، نوع محصول براي هر مطالعه باليني ذكر شود.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]سرخارگل با نام علمی Echinacea purpurea گیاهی علفی و چند ساله است. این گیاه متعلق به تیره گل ستاره (Asteracea) راسته آسترال ها (Asterales) و زیرخانواده آستروئیده (Asteroidae) بوده و منشا آن شمال آمریکا گزارش شده است. سرخارگل در شمال رودخانه میسوری به صورت انبوه می روید. ارتفاع این گیاه متفاوت است و بستگی به شرایط اقلیمی محل رویش دارد و به 80 تا 150 سانتیمتر می رسد. از ریزوم کوتاه ریشه های بسیاری منشعب می شود. ریشه مستقیم و کم و بیش منشعب آن از قهوه ای تیره تا سفید مات متغیر است.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]ساقه این گیاه قائم و استوانه ای شکل بوده و رنگ آن به علت وجود آنتوسیانین سبز روشن، آبی و حتی قرمز رنگ می باشد. ساقه از انشعاب های فراوانی برخوردار است و پوشیده از کرک های زبر می باشد. پای ساقه چوبی، ضخیم، صاف و بدون کرک است. برگ ها پهن، نیزه ای و یا بیضوی شکل است. هر دو طرف برگ پوشیده از کرک های زبر و خشن می باشد. رنگ برگ ها سبز تیره و سطح آن کم و بیش ناصاف است. برگ های پائین به طول 25 تا 35 سانتی متر و پهنای آن 7 تا 12 سانتی متر می باشد. این برگ ها از دم برگ طویلی برخوردارند که به طرف بالا از طول دم برگ ها کاسته می شود. گل ها مخروطی شکل و در انتهای ساقه های اصلی و فرعی پدیدار می شوند. گلچه های زبانه ای ارغوانی رنگ و بصورت چرخه ای در پیرامون گل مشاهده می شوند. طول گلچه های زبانه های 4 تا 6 و پهنای آن 0.5 تا 0.6 سانتی متر می باشد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]وزن هر دانه 3.8 تا 4.5 گرم است. عملکرد پیکر رویشی خشک این گیاه 2.5 تا 3.5 تن در هکتار گزارش شده است. این گیاه در اماکن مرطوب، پرنور و در خاک های با بافت متوسط، حاصل خیز و غنی از ترکیبات هوموسی می روید. سرخارگل سرمای زمستان ( تا دمای 10- درجه سانتیگراد) را به خوبی تحمل می کند.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]در حال حاضر در بیشتر فارماکوپه های معتبر از سرخارگل بعنوان گیاه دارویی مهمی یاد شده و خواص دارویی آن مورد بررسی قرار گرفته است. تمام پیکر این گیاه اعم از ریشه و پیکر رویشی حاوی مواد موثره ارزشمندی از قبیل ترکیبات آلکیل آمیدی مانند ایزوبوتیل الکل، 2- متیل بوتیل آمید، متیل بوتیل آمید، اسید شیکوریک، ترکیبات پلی ساکاریدی مانند اکیناسئین، اکیناکوزید، اکینولون و نیز حاوی اسانس است. مهمترین ترکیبات اسانس را هومولن[1]، کاریوفیلن[2] و اکسید کاریوفیلن تشکیل می دهد. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]اكيناسئين كه در سرخارگل يافت مي شود جلوي ايجاد آنزيم هيالورونيداز را توسط باكتري مي گيرد. يك آنتي بيوتيك خفيف طبيعي است. 6 ميلي گرم از يك گليكوزيد معادل 1 واحد پني سيلين است كه در مقابل عفونت هاي استرپ و استاف موثر است.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif] [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif] [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif] [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif] [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif] [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif] [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif] [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]مواد نام برده خاصیت ضدقارچ، باکتری و ویروس داشته و از آن ها داروهای پیشگیری کننده و همچنین معالجه کننده سرماخوردگی تهیه می شود. مواد موثره سرخارگل سبب تقویت سیستم ایمنی دفاعی بدن و افزایش تولید ایمنوگلوبولین G نیز می شود. استعمال خارجي آن در التيام زخم مفيد مي باشد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]سرخارگل در فلور ایران وجود ندارد و در سال 1372 توسط امیدبیگی از مجارستان وارد کشور شده است. و توسط متخصصین گیاه شناس نام سرخارگل برای آن انتخاب شد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]شيمي[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]تركيبات تهيه شده از گياه سرخارگل بر حسب گونه خاص و قسمت گياه متغير مي باشد. گياه E.purpurea (يعني قسمت هاي هوايي) و ريشه حاوي مشتقات اسيد كافئيك (0.6 تا 2.1% در ريشه)، از جمله عمدتا اسيد سيكوريك (1.2 تا 3.1 درصد در گل ها)، اسيد كافئيك،اسيد كافتاريك[3]، اسيد كلروژنيك و 0.04 تا 0.001 درصد آلكاميد مي باشد. گياه E.purpurea همچنين داراي پلي ساكاريد محلول در آّب (انواع آرابينوگزيلان و آرابينوگالاكتان)؛ فروكتان ها؛ 0.48% فلاونوئيدهاي تيپ quercetin و kaempferol؛ 0.08 تا 0.32 % روغن ضروري مي باشد. ريشه E.purpurea حاوي مشتقات پلي استيلن، پلي ساكاريدها (فروكتوزان ها، آرابينوگالاكتان ها)؛ گليكوپروتئين ها كه تقريبا 3% پروتئين و قند غالب آن 64-84% آرابينوز، 1.9-5.3% گالاكتوز و 6% گلوكوزامين و تا 0.2% روغن ضروري مي باشد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]E.pallida حاوي مشتقات اسيد كافئيك از جمله اسيد سيكوريك، اسيد كافتاريك، اكيناكوزيد، ورباسكوزيد، اسيدكلروژنيك؛ فلاونوئيدها (عمدتا روتوزيد)؛ آلكاميدها؛ و كمتر از 0.1% روغن ضروري مي باشد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif] ريشه E.pallida حاوي مشتقات اسيد كافئيك شامل 0.7-1% ايكيناكوزيد، اسيد ايزوكلروژنيك، 6-O-caffoylechinacoside و اسيد كلروژنيك؛ 0.2-2 درصد روغن ضروري كه شامل كتوآلكين ها و كتوآلكن ها، پلي استيلن ها، پلي ساكاريدها و گليكوپروتئين ها مي باشد. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]گياه E.angustifolia حاوي مشتقات اسيد كافئيك مانند اسيد سيكوريك، اكيناكوزيد، ورباسكوزيد، اسيدايزوكلروژنيك و اسيد كلروژنيك؛ فلاونوئيدها (عمدتا Quercetin)؛ آلكاميدها؛ پلي ساكاريدها؛ و كمتر از 0.1% روغن ضروري مي باشد. ريشه E.angusifolia حاوي مشتقات اسيدكافئيك، 0.3 تا 1.7% اكيناكوزيد و اسيدكلروژنيك؛ يك اسيد ايزوكلروژنيك و تركيب مشخصه آن سينارين؛ پلي ساكاريدها، از جمله 5.9% اينولين؛ گليكوپروتئين ها كه تقريبا حاوي 3% پروتئين و قندهاي غالب آن 64-84% آرابينوز، 1.9-5.3% گالاكتوز و 6% گلوكوزامين ها؛ 0.01-0.15% آلكاميدها؛ و كمتر از 0.1% روغن ضروري مي باشد. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]اثرات فارماكولولوژيك[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]در مطالعات انجام گرفته روي حيوانات مشخص شد كه در تركيب با Thuja occidentalis و Baptisia tinctoria فعاليت ضدتومور دارد، فاگوسيتوز را افزايش داده، لكوسيت هاي سرم را بالا برده، محرك مهاجرت لكوسيت ها وتوليد سيتوكين بوده و اثرات حفاظتي در برابر ويروس تيپ A آنفلوانزا در موش ها دارد. مواد موثره اين گياه خاصيت ضدقارچ، باكتري و ويروس دارند. سرخارگل براي تسكين دردهاي گوارشي در انسان و اسب مصرف مي شود. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]در استعمال خارجي در برابر آسيب نوري حفاظت ايجاد كرده، مشوق التيام زخم بوده، تعداد تام لكوسيت ها را افزايش داده و درصد سلول هاي T كمكي را كاهش مي دهد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]تفسیر نتایج انجام شده روی سرخارگل حاکی از آن است که سرخارگل را باید برای درمان بیماری و نه برای پیشگیری استفاده نمود. سرخارگل در کاهش مدت و شدت علائم موثر است. اما این اثر تنها در مورد برخی ترکیبات خاص سرخارگل دیده می شود. مطالعات نشان می دهد که گیاه و اجزای فعال آن روی سیستم ایمنی فاگوسیتی اثر می گذارند اما روی سیستم ایمنی اکتسابی تاثیری ندارد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]مكانيسم عمل[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]اگر چه مكانيسم دقيق اثر گونه هاي مختلف سرخارگل بطور كامل روشن نشده، اما عوامل زير پيشنهاد شده است:[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- پلي ساكاريدها به گيرنده هاي كربوهيدراتي سطحي لنفوسيت هاي T و ماكروفاژها متصل مي شوند.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- محرك نوزايي بافت بوده و با جلوگيري از توليد هيالورونيداز، التهاب را كاهش مي دهد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- انفجار اكسيداتيو و توليد گزينشي سيتوكين در ماكروفاژها توليد مي كند ومنجر به مسموميت اختصاصي در تيره هاي سلولي تومور مي شود.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- تركيب 3 پلي ساكاريد از كشت سلولي E.purpurea، در نتيجه افزايش سلول هاي پلي مورفونوكلئر در موشها، تعداد لكوسيت هاي خون محيطي را افزايش داد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- فاگوسيتوز نوتروفيل هاي انسان را در شرايط in vitro و در مطالعات انسان افزايش مي دهد. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]تاثیر روی سیستم ایمنی[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]ترکیبات متنوعی از این گیاه بمنظور مطالعه قابلیت افزایش توانایی ایمنی تاکنون مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند. بنظر می رسد اثر ایمنی این گیاه در مرحله اولیه از طریق فعال سازی پاسخ های ایمنی ذاتی انجام گیرد. ترکیبات این گیاه جزو متداول ترین گیاهان دارویی است که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد و بسیاری از موارد استفاده آن به خصوصیات ایمنولوژیک آن مربوط است. دومین خصوصیت فارماکولوژیک گزارش شده از این گیاه، فعال سازی ماکروفاژها است که اهمیت این گیاه را بیشتر نموده است. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]در مطالعات مختلف، ترکیبات موثره گیاه تخلیص وشناسایی شده اند. با توجه به تنوع ترکیبات موثره در ریشه و سایر قسمت های گیاه، و همچنین تفاوت در منطقه جغرافیایی کشت گیاه و مسیر تجویز عصاره، نتایج تحقیقات ممکن است در بعضی موارد با هم متفاوت باشد. در مطالعاتی که تاکنون انجام شده، نشان داده شده است که پلی ساکاریدهای تخلیص شده از گیاه سرخارگل دارای خاصیت تحریک کنندگی سلول های ایمنی است. به طوری که باعث افزایش قدرت فاگوسیتوز، کموتاکسی و انفجار تنفسی در ماکروفاژ و همچنین نوتروفیل می شوند. در مطالعات نشان داده شده است که عصاره این گیاه باعث افزایش تولید فاکتور نکروز دهنده تومور (TNF)، اینترلوکین 1 (IL-1) و اینترلوکین 6 توسط ماکروفاژهای صفاقی می شود.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]يك سري مطالعات نشان دادند كه سرخارگل فعاليت تنظيم كننده ايمني دارد. در ميان خصوصيات فارماكولوژيك، فعال سازي ماكروفاژها با قاطعيت بيشتري مشخص شده است. در مطالعات مختلفي مشخص شده كه بسياري از انديس هاي فاگوسيتي و غلظت سيتوكين هاي مشتق شده از ماكروفاژ، وابسته به سرخارگل مي باشند. تغيير در تعداد و فعاليت لكوسيت هاي B و T گزارش شده اما قطعيت كمتري در اين باره وجود دارد. علي رغم اين شواهد سلولي از تحريك ايمني، اطلاعات كافي در مورد مسيرهاي منتهي به افزايش مقاومت به بيماري هاي عفوني وجود ندارد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]مطالعه اي بمنظور ارزيابي اثرات كاربرد مكرر و كوتاه مدت عصاره سرخارگل بعنوان افزودني غذايي براي شروع يك پاسخ ايمني انجام گرفت. در يك كارآزمايي، 2 نوع عصاره سرخارگل به جيره 70 مرغ تخمگذار اضافه شد و اثر آن روي دريافت غذا، عملكرد، مقادير سلول هاي خوني، فاگوسيتوز گرانولوسيت ها و تيتر آنتي بادي نيوكاسل بدنبال واكسيناسيون ارزيابي شد. عصاره با تحت فشار قرار دادن قسمت هاي هوايي گياه نگهداري شده يا در اتانول (20%) يا با تخمير تهيه مي شود. دوره هاي درماني 14 روزه تكرار مي شد كه يا بصورت 5 روز استعمال و 9 روز قطع مصرف و يا 2 روز مصرف و 12 روز عدم مصرف بود. چندين بار بعد از يك دوره استعمال، نمونه خون اخذ مي شد. عملكرد مرغان تحت تاثير قرار نگرفت. تغييرات عمده اي در تعداد لنفوسيت ها، ميزان فاگوسيتوز و تيتر آنتي بادي نيوكاسل يافت شد. گروهي كه 5 روز پشت سر هم عصاره اتانولي را دريافت مي كردند، بيشترين تعداد لنفوسيت ها را داشتند. فاگوسيتوز در دو گروهي كه عصاره اتانولي (2 يا 5 روز) مصرف كرده بودند، كاهش يافت. گروههايي كه عصاره تخميري را 2 روز مصرف كرده بودند بالاترين تيترهاي آنتي بادي را نشان دادند. علاوه بر اين، فاگوسيتوز گرانولوسيت ها در خوك هاي پرواري (80-100kg) بعد از 5 روز مصرف عصاره اتانولي يا تخميري سرخارگل ارزيابي شد. تعداد لنفوسيت ها افزايش معني داري در گروهي داشت كه سرخارگل دريافت مي كردند.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]از آنجایی که سرخارگل تقویت کننده پاسخ ایمنی می باشد بعنوان یک مکمل مفید بعد از واکسیناسیون در گله های طیور ارزیابی شده است. مکمل های غذایی سرخارگل ادجوانت های مفیدی برای واکسن های ضدکوکسیدیوز می باشند. مکمل غذایی سرخارگل پاسخ ایمنی را به چنین واکسن هایی افزایش می دهد. سرخارگل در مقادیر 0.1-0.5% که حدود 2 هفته به جوجه های یکروزه داده شد، وزن گیری را در گروهی که مکمل دریافت می کردند در مقایسه با گروهی که واکسن را به تنهایی دریافت کرده بودند، بهبود بخشید. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]در انسان مشخص شده هنگامي كه سرخارگل در رژيم منقطع داده مي شود بهتر سيستم ايمني را تحريك مي كند يعني 2 هفته تجويز و يك هفته قطع گردد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]تاثیر روی عفونت های تنفسی[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]بیشترین اطلاعات در مورد خواص دارویی این گیاه در انسان مربوط به آزمایشات مختلفی است بر روی اثر عصاره این گیاه در درمان عفونت های تنفسی فوقانی بدست آمده است. در تحقیقات بررسی اثر زیستی عصاره سرخارگل مشخص شده که این عصاره سل لاین ها (دودمان های سلولی) را در مقابل ویروس هایی مانند آنفلوآنزا و ویروس وزیکولار استوماتیت محافظت می کند که علت آن احتمالا بدلیل القای تولید اینترفرون در سل لاین های مورد آزمایش می باشد. در تحقیقات مشابه سه ترکیب فنولیک از سرخارگل جدا شد که خاصیت ضدویروسی در مقابل وزیکولاراستوماتیت داشتند. دیگر اعضای خانواده گل ستاره هم قابلیت ضدویروسی قوی دارند. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]تاثیر روی عملکرد [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]مطالعه ای برای مطالعه عصاره تخمیری سرخارگل از طریق آب روی عملکرد جوجه های گوشتی، پروتئین سرم و آنزیم های کبد انجام گرفت. گروهی که مکمل سرخارگل دریافت کرده بودند ضریب تبدیل بهتری نسبت به گروه کنترل داشتند. پروتئین تام سرم و گلوبولین در گروهی که مکمل دریافت کرده بودند نسبت به گروه کنترل، بیشتر بود اما تفاوت معنی داری در میزان آلبومین دیده نشد. گروه تیمار مقادیر کراتین کیناز کمتری در مقایسه با گروه کنترل داشتند در حالی که سطوح آلکالین ترانسفراز، آلکالین فسفاتاز، لاکتات دهیدروژناز تفاوت معنی داری نداشت. افزودن مکمل تخمیری سرخارگل در آب آشامیدنی منجر به بهبود ضدیب تبدیل، پروتئین تام و گلوبولین سرم جوجه های گوشتی گردید در حالی که اثرات مضر روی آنزیم های کبدی نداشت.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]علاوه بر اثرات مفيدي كه در بالا ذكر شد، تصور بر اين بوده كه گياهان بدليل دارا بودن روغن هاي آروماتيك، مواد آنتي اكسيدان و ... تاثيري مثبتي روي گوشت توليدي در حالت تازه و پس از چند ماه نگهداري در حالت انجماد دارند. مطالعه اي بدين منظور انجام گرفته كه در آن مكمل هاي گياهي به جيره جوجه هاي گوشتي راس 308 اضافه شد. ماكيان تا 42 روزگي در 4 گروه تغذيه شدند. هر 4 گروه جيره مشابهي دريافت كردند. گروه 1 جيره اي بدون مكمل دريافت نمود. در گروه 2 به پرندگان 1% مكمل سرخارگل داده شد. در گروه 3 سير و در گروه 4 زنجبيل اضافه شد. ساختار شيميايي و خصوصيات فيزيكوشيميايي عضله سينه در حالت تازه و بعد از 4 ماه نگهداري در حالت انجماد آناليز شد. نتايج حاكي از آن بود كه مكمل سرخارگل، سير و زنجبيل اثر معني داري روي ماده خشك، پروتئين خام يا چربي خام عضلات سينه نداشت. و نيز مكمل هاي گياهي استفاده شده اثري روي كيفيت گوشت بعد از 4 ماه نگهداري در حالت انجماد نداشت. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]عوارض جانبي[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]گزارشات اندكي در مورد اثرات جانبي دارو در مصارف داخلي و خارجي وجود دارد. با مصرف محصول Echinacea تهيه شده ازE.angutifolia (گياه كامل) و ريشه E.purpurea، آنافيلاكسي گزارش شده است. احتمال دارد كه گرده ها در محصولات سرخارگل تهيه شده از قسمت هاي هوايي وجود دارد و محصولاتي كه حاوي ريشه اند، نمي باشد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]در منبعي آمده كه مصرف مداوم سرخارگل منجر به بروز اثرات هپاتوتوكسيك مي شود و باعث شد كه سرخارگل با عوامل هپاتوتوكسيك مصرف نشود (مثلا استروئيدهاي آنابوليك، amiodarone، methotrexate يا كتوكونازول). هر چند اهميت اين مسموميت كبدي مورد ترديد است زيرا سرخارگل فاقد 1، 2 سيستم حلقه اي necine غيراشباع مرتبط با آلكالوئيدهاي پيروليزيديني مي باشد. آلكالوئيدهاي پيروليزيديني بخش مهمي از سرخارگل نبوده و آلكالوئيدهاي پيروليزيديني كه در گونه هاي سرخارگل يافت مي شوند از نوع اشباع نمي باشند. در اثر خوردن سرخارگل هيچ گونه شواهدي از اثرات هپاتوتوكسيتي گزارش نشده است.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]با توجه نتایج مطالعات انجام گرفته روی انسان چنین نتیجه گیری شده که مصرف سرخارگل در ثلث اول آبستني خطر ناهنجاري هاي عمده را افزايش نمي دهد. تجويز خوراكي سرخارگل در آبستني و شيرواري در دز توصيه شده خطري ندارد. مصرف سرخارگل در حين آبستني تراتوژن نمي باشد. بديهي است كه بايستي آزمايشات مشابهي در گونه هاي هدف انجام گيرد تا با قطع و يقين بتوان از سلامت و كارايي اين گياه در دوران آبستني صحبت كرد.[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]برخي از گياهان دارويي از جمله سرخارگل مي توانند در عمل عوامل ضدرتروويروسي تداخل ايجاد كرده و منجر به نقص در عملكرد آن ها شوند. از آنجايي كه در دامپزشكي و بخصوص در مورد طيور صنعتي، استفاده از عوامل ضدرتروويروسي از اهميت و جايگاهي برخوردار نمي باشند مصرف اين گياه عوارضي را از این بابت در صنعت طيور بهمراه نخواهد داشت. [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]منابع:[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- رضا امید بیگی، بررسی کشت و سازگاری سرخارگل در شمال تهران، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 6، شماره 2، 81[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- امیر قائمی و همکاران، ارزیابی اثر فعالیت ضدویروسی عصاره پیکر رویشی سرخارگل در کنترل ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک انسانی، مجله پزشکی حکیم، دوره 9، شماره 4، 85[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Z. nasir et al., Effects of Echinacea purpurea fermented juice supplementation through drinking water on performance, serum proteins, and liver enzymes in broilers [/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Daniel perri et al., safety and efficacy of Echinacea during pregnancy and lactation, Canadian journal of clinical pharmacology, vol. 13, 2006[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Echinacea, clinical overview, the ABC clinical guide to herbs[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Echinacea, herbalpedia[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Eastern purple cone flower, Echinacea purpurea, plant fact sheet, USDA[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Jozefa Gardzie lewsk et al., effect of plant-supplemented feeding on fresh and frozen storage quqlity of broiler chicken meat, electronic journal of polish agricultural universities, 2003, vol.6, Issue 2[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Barret B., medicinal properties of Echinacea: a critical review, phytomedicine, 2003, 10(1): 66-86[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Van den bout-van den beukel CJ et al., possible drug-metabolism interactions of medicinal herbs with antiretroviral agents, drug metab Rev., 2006; 38(3): 477-514[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Barbara M.Bohner et al., Echinacea purpurea as a potential immunostimulatory feed additive in laying hens and fattening pigs by intermittent application, livestock science, 2008[/FONT]
[FONT=tahoma, verdana, arial, helvetica, sans-serif]- Percival SS, use of Echinacea in medicine, biochem pharmacol, 2000; 60(2): 155-8
poultrymed.blogfa.com[/FONT]