تاریخ آلمان
كشور آلمان در نيمكره شمالي و در قلب اروپا يا به عبارتي، در اروپا مركزي قرار دارد و با كشورهاي دانمارك، هلند، بلژيك، لوكزامبورگ، فرانسه، سويس، اتريش، جمهوري چك و لهستان همسايه ميباشد. مساحت آلمان در حدود 357 هزار و 99 كيلومتر مربع است و جمعيت آلمان 83 ميليون نفر است. پايتخت آن از سال 1990 برلين ميباشد كه حدود 5/3 ميليون نفر جمعيت دارد.
شهرهاي مهم آلمان برلين، دوسلدورف، هامبورگ، فرانكفورت، مونيخ، كلن و هانوور است. كشور آلمان از نظر صنعتي بعد از آمريكا و ژاپن در مقام سوم قرار دارد. اين كشور عضو سازمان ملل متحد، جامعه اروپا، پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو)، كنفرانس امنيت و همكاري در اروپا، اتحاديه اروپاي غربي، گروه هفت، سازمان همكاري اقتصادي و توسعه و شوراي اروپا است.
زبان آلماني، زبان اصلي كشورهاي آلمان، اتريش، سوئيس، لوكزامبورگ و ليختن اشاين است. تعداد آلماني زبانها در اروپاي مركزي حدود 120 ميليون نفر است و براي 50 ميليون نفر از اروپائيان نيز زبان آلماني دومین زبان به شمار می آید. همچنین زبان رسمي اتحاديه اروپايي آلمانی است.
حكومت آلمان، پس از پيمان وحدت 2 آلمان در 31 اوت 1990«جمهوري فدرال آلمان» نام گرفت و اين پيمان از سوم اكتبر همان سال به اجرا درآمد.
جمهوري فدرال آلمان از 16 ايالت تشكيل شده است. هر ايالت از يك قانون اساسي، يك مجلس و يك هيات دولت مركب از نخستوزير وزيران برخوردار است. در آلمان ايالتها و حكومت مركزي از هم جدا نيستند بلكه با يكديگر همكاري ميكنند. هيچ صدراعظمي اجازه ندارد به ضرر نخستوزير يك ايالت علمي انجام دهد و حكومت محلي نيز حق ندارد عملي عليه دولت مركزي صورت دهد.
اديان و مذاهب مختلف در آلمان و پيروان هر یک
امروزه در آلمان فدرال تعداد زيادي گروههاي مذهبي و مكاتب با گرايش گوناگون وجود دارد. آمارها حاكي از آن است كه حدود 400 سازمان با گرايشهاي مذهبي مختلف وجود دارد.
دولت آلمان بر اين اعتقاد است كه انجام فعاليتهاي مذهبي تا اندازهايي كه حقوق اساسي ديگران را مورد تعدي قرار ندهد، مجاز ميباشد. و چنانچه فرقهايي از اين حدود تجاوز نمايد، حكومت ميتواند در برابر خطرها هشدار داده و از عضويت افراد در چنين فرقهايي جلوگيري به عمل آورد.
قريب 55 ميليون نفر، نزديك به دو سوم جمعيت آلمان فدرال پيرو يكي از مذاهب مسيحي هستنند. 26/6 ميليون نفر كاتوليك رومي و 26/3 ميليون نفر پيرو ساير مذاهب مسيحي ميباشند. يك سوم بقيه يا پيرو هيچ ديني نيستند و يا پيرو اديان غيرمسيحي مانند اسلام و يهوديت هستند.
كليسا و مسيحيت در آلمان
در آلمان كليساها دولتي نيستند، در نتيجه بين تشكيلات كليسايي و دولتي هيچ ارتباطي وجود ندارد و دولت كنترلي بر كليساها ندارد. طبق قانون اساسي آلمان، كليسا و دولت ميتواند در قالب قراردادها و توافقات با يكديگر ارتباط داشته باشند. دولت در تامين هزينه نهادهاي معيني از كليساها نظير كودكستانها و مدارس سهیم است و كليساها مجاز به اخذ ماليات از پيروان خود ميباشند. اين ماليات به طور معمول براي بازپرداخت به دولت جمعآوري ميشود. همچنين گفته ميشود، تعداد زيادي از دانشجويان رشته الهيات در دانشگاههاي دولتي تحصيل ميكنند، اما برابر اشتغال به سمت استادي در اين رشته، اخذ موافقت كليساها ضروري ميباشد.
فعاليتهاي اجتماعي و خيريه كليساها بخش مهمي از زندگي عمومي پيروان را تشكيل ميدهد. همچنين فعاليت كليساها در بيمارستانها، خانههاي سالمندان، مشاوره و سرپرستي در كليه مراحل زندگي در مدارس و مراكز آموزشي و فعاليتهاي روشنگرانه در مورد فرقهها در سطح ناحيه و منطقه چشمگير است.
مسيحيان آلمان به طور عمده پيرو دو مذهب پروتستان و كاتوليك هستند. پروتستانها كه حدود 35 درصد كل جمعيت آلمان را تشكيل ميدهند بيشتر در شمال آلمان و در شهرهاي برلين، هامبورگ، لوبك، كيل، برمن، هانوور، مونستر، ازنابروك، كاسل، گوتينگن و شورين ساكن هستند.
كليساي پروتستان آلمان (eko) مجموعهايي از 24 انجمن كليساي مستقل لوتري، متحد و اصلاحي ميباشد. شوراي كليسايي پروتستان عاليترين مرجع قانونگذار و بالاترين سازمان رهبري «اداره كليسا» ميباشد كه هر دو در شهر هانوور مركز ايالت «یندرساكسن» قرار دارند. هر سال كنفرانس اسقفهاي كليساي پروتستان در اين شهر تشكيل ميشود و در پايان اجلاس درباره مسائل مورد بحث يك اعلاميه صادر ميكنند. همچنين كليساي پروتستان آلمان عضو شوراي يگانگي مسيحيت يا شوراي جهاني كليساها ميباشد و با كليساهاي روم همكاري نزديك دارد. همچنين كليساهاي ايالتي از طريق كنفرانس كليساها در تصميم گيريها شركت ميكنند. سازمان امور خيريه پروتستانها، موسسه «دياكونيگ» نام دارد.
كاتوليكها حدود 34 درصد كل جمعيت كشور آلمان را بر ميگيرند. كاتوليكهاي اين كشور بيشتر در جنوب و مركز، و در شهرهاي مونيخ، نورنبرگ و فرايبورگ، ساربروكن، اشتوتگارت، كارلسروهه، ماينس، كوبلنز، كلن، بن و دوسلدورف اقامت دارند. در بخش شرقي آلمان حدود 2 ميليون نفر كاتوليك هستند.
كليساي كاتوليك به هفت قلمرو اسقف اعظم و بيست اسقف نشين تقسيم شده است در راس سازمان كليساي كاتوليك آلمان «كنفرانس اسقفها» قرار دارد. هر سال در بهار و پاييز اسقفهاي اعظم، اسقفها و دستياران آنان، در مجموع بيش از 70 تن در مجمع عمومي كنفرانس اسقفهاي آلمان گرد هم ميآيند که دبيرخانه اين كنفرانس در شهر بن است.
مديريت كليساي كاتوليك آلمان با كميته مركزي است كه آن هم در بن واقع ميباشد. پاپ ژان پل دوم، رهبر كاتوليكهاي جهان در سالهاي 1980 و 1987 با سفر به آلمان جنبش يگانگي مسيحيت و گفتگو ميان دولت و كليسا را به اهميت خاصی قرار داد.
لازم به ذكر است، بعد از اولين شوراي واتيكان (در سال 1870) اسقفنشين كاتوليكي در دوره كاتوليكی كهن به وجود آمد. اعضاي اين گرايش مذهبي به دليل رد عقيده پاپ و حق پاپ كه بالاترين شخصيت كليسا از كليسا طرد شدند.
دومين شوراي واتيكان پيشنهادهايي جهت مشاركت پيروان كاتوليك به كليسا ارائه داده است. كه توسط نمايندگان آنها جامعه عمل پوشانده ميشود. اين نمايندگان با 140 اتحاديه و نهاد در كميته مركزي كاتوليكهاي آلمان گردآمده هم آمدهاند.
امروزه حدود 30 هزار آلماني پيرو كليساي كاتوليك كهن در 58 منطقه كليسايي به سر ميبرند. انجمن «كاريتاس» آلمان فعاليتهاي نوع دوستانه كليساي كاتوليك را برعهده دارد.
هر دو كليساي بزرگ مسيحي، كليساي پروتستان و كاتوليك، پس از 1945 با تلاش در حكومت و جامعه سهم به سزايي در احياي ساختارهاي دمكراتيك داشتهاند. آنها و به ويژه كليساي پروتستان در دوره پاياني حيات جمهوري دمكراتيك آلمان نقش مهمي را ايفا كردند. آن زمان، در جمهوري دمكراتيك آلمان بسياري از گروههاي مخالف در كليسا تجمع ميكردند، زيرا در سال 1989 كليساي پروتستان و كاتوليك براي امكانپذير ساختن اعتراضات مسالمتآميز و مباحثات درهاي خود را به روي مخالفان گشوده بودند.
همچنين هر دو كليسا به توسعه كشورهاي جهان سوم كمك ميكنند و مخارج نهادهاي خيريه بزرگ كليسايي با هدايايي داوطلبانه نیکوکار تامين ميشود. علاوه بر اين در آن آلمان ساير مذاهب مسيحي نظير ارتدوكس، متوديست، باپتسیت و سپاه نجات وجود دارند. در آلمان همچنين 430 هزار نفر پيرو «كليساي انجيلي جدي» كه در سال 1865 به وجود آمد و پيروان آن خود را مسيحي واقعي ميدانند، 350 هزار نفر پيرو كليساي يونان، 151 هزار نفر پيرو مكتب «شاهدان يهود» كه در سال 1874 توسط كشيش «روسل» تاسيس شد، پيروانش روي كتاب انجيل كار ميكنند و در انتظار استقرار حكومت الهي هستند، و 150 هزار نفر پيرو كليساي ارتدوكس صربستان ميباشند.
در سال 1992 تعداد 553 هزار نفر از كليسا خارج و بيمذهب شدند كه 361 هزار نفر پروتستان و 192 هزار نفر كاتوليك بودند. مقامات كليساي پروتستان علت آن را وحدت دو آلمان ميدانند زيرا در آلمان شرقي كه حكومت كمونيستي داشت تعداد افراد بيدين، به مراتب بيشتر از افراد ديندار بود. آنها عوامل ديگري را نيز مانند رشد كم جمعيت، مهاجرت آلمانيها به خارج از كشور و افزايش تعداد خارجيان در ازدياد افراد غيرمذهبي دخيل ميدانند.
اسلام در آلمان يا (اسلام و انجمنهاي اسلامي)
در «كتاب سبز» آلمان نوشته دكتر علي رحماني آمده است، بنابر آمار منتشره از طرف دولت آلمان، در سال 1999 تعداد مسلمانان در اين كشور حدود سه ميليون نفر بود مسلمانها بعد از پروتستانها و كاتوليكها سومين فرقه مذهبي آلماني هستند.
بنابر آمار مذكور بيش از 95 درصد مسلمان آلمان خارجياند. حدود يك صد هزار نفر از مسلمانان داراي تابعيت آلمان ميباشند كه از اين تعداد نيز تقريبا نيمي از آنان آلماني تبار هستند. از كل خارجيان مسلمان مقيم آلمان حدود 76 درصد ترك، 4درصد ايراني، 3 درصد مراكشي، 2 درصد لبناني، يك درصد تونسي و يك درصد پاكستانياند، مسلمانان بوسني، آلباني، بلغارستان و مصر نيز هر يك كمتر از يك درصد مسلمانان آلمان را تشكيل ميدهند. بخش بزرگي از مسلمانان آلمان حدود 2 ميليون نفر از مهاجر از كشور تركيه ميباشند كه سني مذهبياند در حدود 400 هزار نفر ترك، علوي مذهب هستند. از شروع جنگ در يوگسلاوي سابق حدود 350 هزار نفر مسلمانان بوسنيايي به شكل آواره و پناهنده در آلمان زندگي ميكنند. فرقههاي مذهبي مسلمانان آلمان عبارتند از 25/2 ميليون نفر سني، 400 هزار نفر علوي، 100 هزار نفر شيعه، 10 هزار نفر احمديه، 300 هزار نفر اسماعيليه و حدود 66 هزار مسلمان داراي گذرنامه آلماني هستند.
تعداد اماكن مذهبي مسلمانان، نه الزاما به صورت مسجد حدود 900 باب برآورده شده است. بزرگترين مركز مذهبي مسلمانان آلمان در شهر مونيخ قرار دارد و مراكز ديگر در آخن، كلن و هامبورگ واقع شدهاند.
همچنين امروزه بزرگترين تشكيلات اسلامي آلمان داراي تعداد بيشماري انجمن زير مجموعه اتحاديه اسلامي – تركي امور ديني (ditib) ميباشد. بنا به اظهارات مسوولان آن، اتحاديه مذكور از اواسط سال 1999، 779 انجمن را در سراسر آلمان تحت پوشش قرار داده است. و در سالهاي اخير نيز تعداد بيشماري سازمان اسلامي در آلمان تشكيل شده است. اين سازمانها مساجد را اداره و به امور مذهبي اعضاي خود رسيدگي ميكنند. اما تنها اقليتي از 3/2 ميليون مسلمان در انجمنها و اتحاديهها گرد آمدهاند. از اين رو هيچ يك از انجمنهاي موجود در آلمان نميتواند مدعي نمايندگي اسلام يا اكثريت مسلمانان اين كشور باشند.
شوراي اسلامي جمهوري فدرال آلمان در 1986 و شوراي مركزي مسلمانان در 1994 با هدف ايجاد تشكيلات واحد مسلمانان به وجود آمدند. شوراي اسلامي داراي 30 سازمان عضو و تحت نظارت انجمن افراطي «ميلي گوروس» است و شوراي مركزي مسلمانان داراي 19 سازمان عضو است و در مجموع تقريبا 200 مسجد را در بر ميگيرد. از سوي ديگر علويها به عنوان يك گروه ويژه با 100 انجمن در فدراسيون انجمنهاي علوي آلمان (aabf) گرد هم آمدهاند. بزرگترين گروه مسلمانان را به ترتیب مسلمانان ترك، يوگسلاوي سابق، كشورهاي غربي و كشورهاي جنوب و جنوب شرقي آسيا تشكيل ميدهند.
از سال2000 ميلادي مسلمانان مذكور در 19 مسجد به طور رسمي در آلمان فعاليت ميكنند كه از آن جمله ميتوان مساجد شهرهاي مونيخ؛ هامبورگ، برلين،مانهايم، كلن، دورتموند، فرانكفورت و زيگن را نام برد. ايجاد مسجد بايد از طرف شهرداري محل مورد تصويب قرار گيرد.
مهمترين مراكز اسلامي در آلمان و وابستگي خارجي آن عبارتند از: جمعيت اسلامي جماعه النور (تركيه) در كلن، كنگره جهاني اسلام در آلمان (پاكستان) در بن، اتحاديه مركزي جوانان مسلمان (تركيه) در كلن، مسجد اسلامي مراكش (مغرب) در دوسلدورف، انجمن مسلمانان ترك در آلمان (تركيه) در برلين، مجتمع بوسنياييها (بوسني هرزهگوين) در فرانكفورت،جمعيت اسلامي ملي گوروش (تركيه) در كلن، مسجد عمر ابن خطاب (عرب) در دورتموند، اين انجمن اسلامي كلن (تركيه) در كلن، مركز اسلامي آخن – مسجد بلال (عربستان سعودي) در آخن، مركز اسلامي هامبورگ – مسجد امام علي (ع) (ايران) در هامبورگ، مسجد اسلامي (كويت) در فرانكفورت، مسجد سنت (عرب) در هانور، مجمع مساجد (عرب) در بن، اتحاد تركي – اسلامي امور ديني (تركيه) در كلن، مركز اسلامي مونيخ (مصر) در مونيخ،مسجد جامع ما نهايم (عربستان سعودي) در ما نهايم، مسجد مركزي (عرب) در هاگن، انجمن اسلامي كارگردان ترك (تركيه) در دويسبورگ، فدراسيون اسلامي بادن ورتمبرگ (تركيه) در اشتوتگارت، فدراسيون اسلامي هامبورگ (تركيه – آلمان) در هامبورگ، فدراسيون اسلامي برلين (تركيه – آلمان) در برلين و انجمنهاي صوفي در آلمان (آلمان)
اهم فعاليتهاي اين مراكز عبارت از تعليم قرآن مجيد، تشكيل كلاسهاي مذهبي به زبانهاي تركي، عربي و آلماني، تشريح فقه و معارف اسلامي، نظارت به ذبح اسلامي، ترجمه و تاليف كتابهاي اسلامي و اقامه نماز جماعت است.
كشور آلمان در نيمكره شمالي و در قلب اروپا يا به عبارتي، در اروپا مركزي قرار دارد و با كشورهاي دانمارك، هلند، بلژيك، لوكزامبورگ، فرانسه، سويس، اتريش، جمهوري چك و لهستان همسايه ميباشد. مساحت آلمان در حدود 357 هزار و 99 كيلومتر مربع است و جمعيت آلمان 83 ميليون نفر است. پايتخت آن از سال 1990 برلين ميباشد كه حدود 5/3 ميليون نفر جمعيت دارد.
شهرهاي مهم آلمان برلين، دوسلدورف، هامبورگ، فرانكفورت، مونيخ، كلن و هانوور است. كشور آلمان از نظر صنعتي بعد از آمريكا و ژاپن در مقام سوم قرار دارد. اين كشور عضو سازمان ملل متحد، جامعه اروپا، پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو)، كنفرانس امنيت و همكاري در اروپا، اتحاديه اروپاي غربي، گروه هفت، سازمان همكاري اقتصادي و توسعه و شوراي اروپا است.
زبان آلماني، زبان اصلي كشورهاي آلمان، اتريش، سوئيس، لوكزامبورگ و ليختن اشاين است. تعداد آلماني زبانها در اروپاي مركزي حدود 120 ميليون نفر است و براي 50 ميليون نفر از اروپائيان نيز زبان آلماني دومین زبان به شمار می آید. همچنین زبان رسمي اتحاديه اروپايي آلمانی است.
حكومت آلمان، پس از پيمان وحدت 2 آلمان در 31 اوت 1990«جمهوري فدرال آلمان» نام گرفت و اين پيمان از سوم اكتبر همان سال به اجرا درآمد.
جمهوري فدرال آلمان از 16 ايالت تشكيل شده است. هر ايالت از يك قانون اساسي، يك مجلس و يك هيات دولت مركب از نخستوزير وزيران برخوردار است. در آلمان ايالتها و حكومت مركزي از هم جدا نيستند بلكه با يكديگر همكاري ميكنند. هيچ صدراعظمي اجازه ندارد به ضرر نخستوزير يك ايالت علمي انجام دهد و حكومت محلي نيز حق ندارد عملي عليه دولت مركزي صورت دهد.
اديان و مذاهب مختلف در آلمان و پيروان هر یک
امروزه در آلمان فدرال تعداد زيادي گروههاي مذهبي و مكاتب با گرايش گوناگون وجود دارد. آمارها حاكي از آن است كه حدود 400 سازمان با گرايشهاي مذهبي مختلف وجود دارد.
دولت آلمان بر اين اعتقاد است كه انجام فعاليتهاي مذهبي تا اندازهايي كه حقوق اساسي ديگران را مورد تعدي قرار ندهد، مجاز ميباشد. و چنانچه فرقهايي از اين حدود تجاوز نمايد، حكومت ميتواند در برابر خطرها هشدار داده و از عضويت افراد در چنين فرقهايي جلوگيري به عمل آورد.
قريب 55 ميليون نفر، نزديك به دو سوم جمعيت آلمان فدرال پيرو يكي از مذاهب مسيحي هستنند. 26/6 ميليون نفر كاتوليك رومي و 26/3 ميليون نفر پيرو ساير مذاهب مسيحي ميباشند. يك سوم بقيه يا پيرو هيچ ديني نيستند و يا پيرو اديان غيرمسيحي مانند اسلام و يهوديت هستند.
كليسا و مسيحيت در آلمان
در آلمان كليساها دولتي نيستند، در نتيجه بين تشكيلات كليسايي و دولتي هيچ ارتباطي وجود ندارد و دولت كنترلي بر كليساها ندارد. طبق قانون اساسي آلمان، كليسا و دولت ميتواند در قالب قراردادها و توافقات با يكديگر ارتباط داشته باشند. دولت در تامين هزينه نهادهاي معيني از كليساها نظير كودكستانها و مدارس سهیم است و كليساها مجاز به اخذ ماليات از پيروان خود ميباشند. اين ماليات به طور معمول براي بازپرداخت به دولت جمعآوري ميشود. همچنين گفته ميشود، تعداد زيادي از دانشجويان رشته الهيات در دانشگاههاي دولتي تحصيل ميكنند، اما برابر اشتغال به سمت استادي در اين رشته، اخذ موافقت كليساها ضروري ميباشد.
فعاليتهاي اجتماعي و خيريه كليساها بخش مهمي از زندگي عمومي پيروان را تشكيل ميدهد. همچنين فعاليت كليساها در بيمارستانها، خانههاي سالمندان، مشاوره و سرپرستي در كليه مراحل زندگي در مدارس و مراكز آموزشي و فعاليتهاي روشنگرانه در مورد فرقهها در سطح ناحيه و منطقه چشمگير است.
مسيحيان آلمان به طور عمده پيرو دو مذهب پروتستان و كاتوليك هستند. پروتستانها كه حدود 35 درصد كل جمعيت آلمان را تشكيل ميدهند بيشتر در شمال آلمان و در شهرهاي برلين، هامبورگ، لوبك، كيل، برمن، هانوور، مونستر، ازنابروك، كاسل، گوتينگن و شورين ساكن هستند.
كليساي پروتستان آلمان (eko) مجموعهايي از 24 انجمن كليساي مستقل لوتري، متحد و اصلاحي ميباشد. شوراي كليسايي پروتستان عاليترين مرجع قانونگذار و بالاترين سازمان رهبري «اداره كليسا» ميباشد كه هر دو در شهر هانوور مركز ايالت «یندرساكسن» قرار دارند. هر سال كنفرانس اسقفهاي كليساي پروتستان در اين شهر تشكيل ميشود و در پايان اجلاس درباره مسائل مورد بحث يك اعلاميه صادر ميكنند. همچنين كليساي پروتستان آلمان عضو شوراي يگانگي مسيحيت يا شوراي جهاني كليساها ميباشد و با كليساهاي روم همكاري نزديك دارد. همچنين كليساهاي ايالتي از طريق كنفرانس كليساها در تصميم گيريها شركت ميكنند. سازمان امور خيريه پروتستانها، موسسه «دياكونيگ» نام دارد.
كاتوليكها حدود 34 درصد كل جمعيت كشور آلمان را بر ميگيرند. كاتوليكهاي اين كشور بيشتر در جنوب و مركز، و در شهرهاي مونيخ، نورنبرگ و فرايبورگ، ساربروكن، اشتوتگارت، كارلسروهه، ماينس، كوبلنز، كلن، بن و دوسلدورف اقامت دارند. در بخش شرقي آلمان حدود 2 ميليون نفر كاتوليك هستند.
كليساي كاتوليك به هفت قلمرو اسقف اعظم و بيست اسقف نشين تقسيم شده است در راس سازمان كليساي كاتوليك آلمان «كنفرانس اسقفها» قرار دارد. هر سال در بهار و پاييز اسقفهاي اعظم، اسقفها و دستياران آنان، در مجموع بيش از 70 تن در مجمع عمومي كنفرانس اسقفهاي آلمان گرد هم ميآيند که دبيرخانه اين كنفرانس در شهر بن است.
مديريت كليساي كاتوليك آلمان با كميته مركزي است كه آن هم در بن واقع ميباشد. پاپ ژان پل دوم، رهبر كاتوليكهاي جهان در سالهاي 1980 و 1987 با سفر به آلمان جنبش يگانگي مسيحيت و گفتگو ميان دولت و كليسا را به اهميت خاصی قرار داد.
لازم به ذكر است، بعد از اولين شوراي واتيكان (در سال 1870) اسقفنشين كاتوليكي در دوره كاتوليكی كهن به وجود آمد. اعضاي اين گرايش مذهبي به دليل رد عقيده پاپ و حق پاپ كه بالاترين شخصيت كليسا از كليسا طرد شدند.
دومين شوراي واتيكان پيشنهادهايي جهت مشاركت پيروان كاتوليك به كليسا ارائه داده است. كه توسط نمايندگان آنها جامعه عمل پوشانده ميشود. اين نمايندگان با 140 اتحاديه و نهاد در كميته مركزي كاتوليكهاي آلمان گردآمده هم آمدهاند.
امروزه حدود 30 هزار آلماني پيرو كليساي كاتوليك كهن در 58 منطقه كليسايي به سر ميبرند. انجمن «كاريتاس» آلمان فعاليتهاي نوع دوستانه كليساي كاتوليك را برعهده دارد.
هر دو كليساي بزرگ مسيحي، كليساي پروتستان و كاتوليك، پس از 1945 با تلاش در حكومت و جامعه سهم به سزايي در احياي ساختارهاي دمكراتيك داشتهاند. آنها و به ويژه كليساي پروتستان در دوره پاياني حيات جمهوري دمكراتيك آلمان نقش مهمي را ايفا كردند. آن زمان، در جمهوري دمكراتيك آلمان بسياري از گروههاي مخالف در كليسا تجمع ميكردند، زيرا در سال 1989 كليساي پروتستان و كاتوليك براي امكانپذير ساختن اعتراضات مسالمتآميز و مباحثات درهاي خود را به روي مخالفان گشوده بودند.
همچنين هر دو كليسا به توسعه كشورهاي جهان سوم كمك ميكنند و مخارج نهادهاي خيريه بزرگ كليسايي با هدايايي داوطلبانه نیکوکار تامين ميشود. علاوه بر اين در آن آلمان ساير مذاهب مسيحي نظير ارتدوكس، متوديست، باپتسیت و سپاه نجات وجود دارند. در آلمان همچنين 430 هزار نفر پيرو «كليساي انجيلي جدي» كه در سال 1865 به وجود آمد و پيروان آن خود را مسيحي واقعي ميدانند، 350 هزار نفر پيرو كليساي يونان، 151 هزار نفر پيرو مكتب «شاهدان يهود» كه در سال 1874 توسط كشيش «روسل» تاسيس شد، پيروانش روي كتاب انجيل كار ميكنند و در انتظار استقرار حكومت الهي هستند، و 150 هزار نفر پيرو كليساي ارتدوكس صربستان ميباشند.
در سال 1992 تعداد 553 هزار نفر از كليسا خارج و بيمذهب شدند كه 361 هزار نفر پروتستان و 192 هزار نفر كاتوليك بودند. مقامات كليساي پروتستان علت آن را وحدت دو آلمان ميدانند زيرا در آلمان شرقي كه حكومت كمونيستي داشت تعداد افراد بيدين، به مراتب بيشتر از افراد ديندار بود. آنها عوامل ديگري را نيز مانند رشد كم جمعيت، مهاجرت آلمانيها به خارج از كشور و افزايش تعداد خارجيان در ازدياد افراد غيرمذهبي دخيل ميدانند.
اسلام در آلمان يا (اسلام و انجمنهاي اسلامي)
در «كتاب سبز» آلمان نوشته دكتر علي رحماني آمده است، بنابر آمار منتشره از طرف دولت آلمان، در سال 1999 تعداد مسلمانان در اين كشور حدود سه ميليون نفر بود مسلمانها بعد از پروتستانها و كاتوليكها سومين فرقه مذهبي آلماني هستند.
بنابر آمار مذكور بيش از 95 درصد مسلمان آلمان خارجياند. حدود يك صد هزار نفر از مسلمانان داراي تابعيت آلمان ميباشند كه از اين تعداد نيز تقريبا نيمي از آنان آلماني تبار هستند. از كل خارجيان مسلمان مقيم آلمان حدود 76 درصد ترك، 4درصد ايراني، 3 درصد مراكشي، 2 درصد لبناني، يك درصد تونسي و يك درصد پاكستانياند، مسلمانان بوسني، آلباني، بلغارستان و مصر نيز هر يك كمتر از يك درصد مسلمانان آلمان را تشكيل ميدهند. بخش بزرگي از مسلمانان آلمان حدود 2 ميليون نفر از مهاجر از كشور تركيه ميباشند كه سني مذهبياند در حدود 400 هزار نفر ترك، علوي مذهب هستند. از شروع جنگ در يوگسلاوي سابق حدود 350 هزار نفر مسلمانان بوسنيايي به شكل آواره و پناهنده در آلمان زندگي ميكنند. فرقههاي مذهبي مسلمانان آلمان عبارتند از 25/2 ميليون نفر سني، 400 هزار نفر علوي، 100 هزار نفر شيعه، 10 هزار نفر احمديه، 300 هزار نفر اسماعيليه و حدود 66 هزار مسلمان داراي گذرنامه آلماني هستند.
تعداد اماكن مذهبي مسلمانان، نه الزاما به صورت مسجد حدود 900 باب برآورده شده است. بزرگترين مركز مذهبي مسلمانان آلمان در شهر مونيخ قرار دارد و مراكز ديگر در آخن، كلن و هامبورگ واقع شدهاند.
همچنين امروزه بزرگترين تشكيلات اسلامي آلمان داراي تعداد بيشماري انجمن زير مجموعه اتحاديه اسلامي – تركي امور ديني (ditib) ميباشد. بنا به اظهارات مسوولان آن، اتحاديه مذكور از اواسط سال 1999، 779 انجمن را در سراسر آلمان تحت پوشش قرار داده است. و در سالهاي اخير نيز تعداد بيشماري سازمان اسلامي در آلمان تشكيل شده است. اين سازمانها مساجد را اداره و به امور مذهبي اعضاي خود رسيدگي ميكنند. اما تنها اقليتي از 3/2 ميليون مسلمان در انجمنها و اتحاديهها گرد آمدهاند. از اين رو هيچ يك از انجمنهاي موجود در آلمان نميتواند مدعي نمايندگي اسلام يا اكثريت مسلمانان اين كشور باشند.
شوراي اسلامي جمهوري فدرال آلمان در 1986 و شوراي مركزي مسلمانان در 1994 با هدف ايجاد تشكيلات واحد مسلمانان به وجود آمدند. شوراي اسلامي داراي 30 سازمان عضو و تحت نظارت انجمن افراطي «ميلي گوروس» است و شوراي مركزي مسلمانان داراي 19 سازمان عضو است و در مجموع تقريبا 200 مسجد را در بر ميگيرد. از سوي ديگر علويها به عنوان يك گروه ويژه با 100 انجمن در فدراسيون انجمنهاي علوي آلمان (aabf) گرد هم آمدهاند. بزرگترين گروه مسلمانان را به ترتیب مسلمانان ترك، يوگسلاوي سابق، كشورهاي غربي و كشورهاي جنوب و جنوب شرقي آسيا تشكيل ميدهند.
از سال2000 ميلادي مسلمانان مذكور در 19 مسجد به طور رسمي در آلمان فعاليت ميكنند كه از آن جمله ميتوان مساجد شهرهاي مونيخ؛ هامبورگ، برلين،مانهايم، كلن، دورتموند، فرانكفورت و زيگن را نام برد. ايجاد مسجد بايد از طرف شهرداري محل مورد تصويب قرار گيرد.
مهمترين مراكز اسلامي در آلمان و وابستگي خارجي آن عبارتند از: جمعيت اسلامي جماعه النور (تركيه) در كلن، كنگره جهاني اسلام در آلمان (پاكستان) در بن، اتحاديه مركزي جوانان مسلمان (تركيه) در كلن، مسجد اسلامي مراكش (مغرب) در دوسلدورف، انجمن مسلمانان ترك در آلمان (تركيه) در برلين، مجتمع بوسنياييها (بوسني هرزهگوين) در فرانكفورت،جمعيت اسلامي ملي گوروش (تركيه) در كلن، مسجد عمر ابن خطاب (عرب) در دورتموند، اين انجمن اسلامي كلن (تركيه) در كلن، مركز اسلامي آخن – مسجد بلال (عربستان سعودي) در آخن، مركز اسلامي هامبورگ – مسجد امام علي (ع) (ايران) در هامبورگ، مسجد اسلامي (كويت) در فرانكفورت، مسجد سنت (عرب) در هانور، مجمع مساجد (عرب) در بن، اتحاد تركي – اسلامي امور ديني (تركيه) در كلن، مركز اسلامي مونيخ (مصر) در مونيخ،مسجد جامع ما نهايم (عربستان سعودي) در ما نهايم، مسجد مركزي (عرب) در هاگن، انجمن اسلامي كارگردان ترك (تركيه) در دويسبورگ، فدراسيون اسلامي بادن ورتمبرگ (تركيه) در اشتوتگارت، فدراسيون اسلامي هامبورگ (تركيه – آلمان) در هامبورگ، فدراسيون اسلامي برلين (تركيه – آلمان) در برلين و انجمنهاي صوفي در آلمان (آلمان)
اهم فعاليتهاي اين مراكز عبارت از تعليم قرآن مجيد، تشكيل كلاسهاي مذهبي به زبانهاي تركي، عربي و آلماني، تشريح فقه و معارف اسلامي، نظارت به ذبح اسلامي، ترجمه و تاليف كتابهاي اسلامي و اقامه نماز جماعت است.
