تاريخچه چاپ در جهان

aliamirizarandi

عضو جدید

چاپ به معناي انتقال و تکثير حروف عکس طرح و نقش روي سطح چاپ شونده است. بسياري از مردم دوران باستان به شغل کاتبي و نگارش در جايگاه­هاي گوناگون ساختارهاي حکومتي، قرار داشتند اما انسان کماکان از توليد انبوه و پخش عادلانه و گسترده دانش نوشتاري و مکتوب در ميان همه طبقه­هاي جامعه محروم بود و آموزش نيز امري دشوار بود زيرا تهيه کتاب و سپس دفتري براي تمرين امري بسيار مشکل بود و ساعت­ها وقت مي­برد[FONT=&quot] [/FONT].[FONT=&quot] [/FONT] در اين ميان مصريان با بهره­گرفتن از پاپيروس گامي به جلو نهادند و توانستند نوشتار و مکتوب سازي بسياري از اسناد در دوران باستان را با کاغذهاي پاپيروسي توليدي خود تحت تاثير قرار دهند. اما گام نهايي و قدرتمند را چيني­ها برداشتند. آن ها کاغذ را ساختند و اگر چه توليد انبوه آن باعث گرديد کتاب­هاي فراواني توليد گردد اما هنوز اين کتاب­ها دست نويس بودند. تا اينکه انقلاب فرهنگي بشر يعني اختراع چاپ صورت گرفت که پس از آن با رشد دانش و پخش سريع آن زمينه ساز انقلاب صنعتي گرديد. اين اختراع که نقطه عطفي در تاريخ تمدن بشر بود در سال 1439 ميلادي توسط يوهان گوتنبرگ صورت گرفت. گوتنبرگ بزودي دريافت که بخاطر دشواري کنده کاري، حروف از جنس چوب اين ماده براي صنعت چاپ مناسب نيست پس حروف متحرک فلزي را جايگزين حروف چوبي کرد و با اين کار توانست کتاب­هاي کم تعداد قرون وسطايي را از دستان طبقات برگزيده خارج کند و در اختيار همگان قرار دهد و بدين گونه کتاب­ها راحت­تر، ارزان­تر و زيادتر در دسترس خوانندگان قرار گرفت. تحول چاپ پس از گوتنبرگ حرکتي کند داشت و تا قرن هفدهم تغيير عمده‌اي در آن رخ نداد. در سده هجدهم و ارائه عصر انقلاب صنعتي همزمان با پيشرفت ساير فن­آوري­ها چون صنعت نساجي ماشين‌هاي بخار و شيمي، چاپ نيز به رشد تدريجي خود ادامه داد تا بالاخره در سال 1803 ميلادي ماشيني اختراع شد که کاغذ را به شکل رول و به دور يک استوانه توليد مي‌کرد و 7 سال بعد يعني در حدود 1810 ميلادي چاپ استوانه‌اي اختراع شد. در سال 1830 از ماشين بخار و نيروي آن براي چاپ استفاده شد که بر سرعت توليد کتاب افزود. در پايان قرن نوزدهم، تحولات عکاسي دگرگوني­هاي عظيمي در فن چاپ را سبب شد. در قرن بيستم با پيدايش و گسترش فن­آوري­هاي جديدي چون الکترونيک، در دهه هاي ١۹۳٠ تا ١۹٧٠ و گسترش آن­ها به تدريج از دهه­هاي ١۹٨٠ و ١۹۹٠ و از همه مهمتر پيدايش انواع رايانه­ها و بکارگيري اين وسيله جديد و ترکيب آن در فرآيند چاپ مي­توان گفت انقلابي بزرگ و تحولات شگرفي در اين صنعت بوجود آمد و پس از آن چاپ کتاب در جهان با سرعتي شگفت انگيز صورت گرفت و رشد علمي و انديشه­اي بشر در تمامي ابعاد سرعت گرفت.
 

aliamirizarandi

عضو جدید
تاریخچه چاپ در ايران

تاریخچه چاپ در ايران

نخستين چاپخانه در ايران توسط ارامنه در اصفهان در عهد شاه عباس دوم صفوى گشوده شد که اکنون نمونه­هاي فراوان چاپي آن در موزه ارامنه ايران در کليساي وانگ اصفهان قرار دارد. بر اساس‌ مدارک‌ موجود، نخستين‌ کتابي‌ که‌ در ايران‌ چاپ‌ شده‌، زبور داوود است‌ که‌ در 1638 به‌ زبان‌ و خط‌ ارمني‌ به‌ چاپ‌ رسيده‌ است.
طبق مدارک تاريخي در زمان نادر شاه افشار جزوه­هايي به‌ زبان‌ لاتين‌ و عربي‌ چاپ‌ و منتشر مي‌شده‌ است. تحول‌ بزرگ در فن‌ چاپ‌ و انتشار محصولات چاپي‌، اعم‌ از کتاب‌، روزنامه‌ و ...، از دوره جنگ ايران و روسيه آغاز شد. به اين ترتيب که عباس‌ ميرزا قاجار عده­اي را مامور فراگيري فن چاپ و به راه انداختن نخستين چاپخانه در تبريز کرد. دومين چاپخانه که به ايران وارد شد چاپخانه سنگي بود که آن نيز در تبريز داير شد. پس از تأسيس‌ مدرسه دارالفنون‌ سير چاپ‌ در ايران‌ دگرگون شد. نياز به‌ انتشار کتاب‌هاي‌ درسي‌، سبب‌ شد که‌ در اين‌ مدرسه‌ کارگاه‌ چاپ‌ آثار استادان‌ دارالفنون‌، منابع‌ درسي‌ دانش آموزان و نيز پاره‌اي‌ کتاب‌هاي‌ ديگر تأسيس‌ شود و چاپخانه‌اي دولتي‌، که‌ تحت‌ عناوين‌ مختلف‌ فعاليت‌ مي‌کرد، به‌ چاپ‌ کتاب‌ و روزنامه‌ مي‌پرداخت‌، تأسيس‌ شد.
در سال‌هاي 1307، 1310 و 1317 ‌ براي‌ چاپ‌ و نشر کتاب‌هاي‌ درسي‌ در سراسر کشور و به‌ شيوه‌اي‌ نو اقدام‌ شد. تأسيس‌ دانشگاه‌ تهران‌ و نهادهاي‌ جديد آموزشي‌ در اين‌ عصر، همراه‌ با دولت‌ و ارتشِ رو به‌ گسترش‌، نياز به‌ چاپ‌ برخي‌ مطالب‌ را در مقياسي‌ وسيع‌تر فراهم‌ آورد. تأسيس‌ چندين‌ چاپخانه دولتي‌ و وابسته‌ به‌ دولت‌، حاصل‌ نياز دولت‌ به‌ تأمين‌ احتياجات‌ خود در زمينه چاپ‌ به‌ طور مستقل‌ بود. چاپخانه روزنامه اطلاعات‌ هم‌ که‌ پيش‌ از 1320 چاپخانه بزرگي‌ بود، مجهزتر گرديد. در دهه 1330، دستگاه‌هاي‌ دورنگ‌ و چهاررنگ‌ جديد به‌ ايران‌ وارد شد و تحولي‌ فني‌ در چاپ‌ به‌ بار آورد.
در دهه 1340‌، آموزش‌ چاپ‌ در ايران‌ به‌ شيوه استاد‌ ـ شاگردي‌ و از طريق‌ چاپخانه‌ها انتقال‌ مي‌يافت‌. در 1344‌، رشته چاپ‌ در هنرستان‌ فني‌ تا مقطع‌ ديپلم‌ فني‌ داير شد. از 1345 به‌ بعد، هر سال‌ چند تن‌ براي‌ فراگرفتن‌ فنون‌ جديد چاپ‌ به‌ اتريش‌ اعزام‌ مي‌شدند. چاپ‌ در ايران‌ از 1357‌ به‌ اين‌ سو به‌ طور کلي‌ بر اثر چند عامل‌ رو به‌ رشد نهاده‌ است‌: افزايش‌ عناوين‌ کتاب‌ و نشريه‌، گسترش‌ آموزش‌ چاپ‌، انتشار نشريه‌هاي‌ تخصصي‌ در اين‌ زمينه‌، گسترش‌ و تقويت‌ صنف‌ چاپ‌ و صنف‌هاي‌ وابسته، ورود تجهيزات‌ و فنون‌ جديد چاپ‌، به‌ ويژه‌ رايانه‌ها، توسعه دانشگاه‌ها، افزايش‌ جمعيت‌ و نظاير اين ها.
در سال 1371 ‌روش‌ چاپ‌ رنگي‌ در مطبوعات‌ به‌ کار گرفته‌ شد. روزنامه همشهري‌ نخستين‌ روزنامه رنگي‌ ايران‌ است‌. چاپ‌ تمبر، اوراق‌ بهادار، اسناد، بليت‌ اتوبوس‌هاي‌ شهري‌، برگه‌هاي‌ عوارض‌ و نظاير اين­ها در چاپخانه‌هاي‌دولتي‌ و تحت‌ مقررات‌ خاصي‌ انجام‌ مي‌گيرد. چاپخانه ويژه چاپ‌ اسکناس‌ در 1361 ‌تأسيس‌ و سال‌ بعد به‌ بهره‌برداري‌ رسيد و از 1367 ‌ اسکناس‌ کشور کلاً در اين‌ چاپخانه‌ چاپ‌ شده‌ با تصويب شوراى عالى انقلاب فرهنگى روز 11 شهريور به عنوان روز صنعت‌چاپ نامگذارى شده است.
 
بالا