در اتاقتان تنها نشسته اید. دلتان می خواهد با دیگران باشید، اما نمی توانید کسی را که بتوانید به دیدار او بروید در نظر بگیرید. می خواهید با کسی درباره احساساتتان صحبت کنید، اما نمی توانید کسی را تصور کنید که خواهان شنیدن صحبت های شما باشد.
بسیاری از افراد در برهه ای از زمان، تنهایی را تجربه کرده اند. زمانی که روابط ما بسیار کم یا بسیار نا خشنود کننده باشد، احساس تنهایی می کنیم.
تنهایی به معنای تنها بودن نیست، چرا که امکان دارد بتوانیم از تنها بودن خود لذت ببریم یا این که به رغم حضور دیگران در دور و برمان احساس تنهایی بکنیم. با این وجود، بین تنهایی و تنها بودن رابطه وجود دارد. ممکن است که با افراد ارتباط دائمی و منظمی داشته باشیم و در عین حال، به لحاظ عاطفی احساس تنهایی بکنیم، غلبه بر احساس تنهایی بدون ارتباط با دیگران کار بسیار دشواری می باشد، تحقیقات نشان داده است که هر چه تعداد تعاملات اجتماعی افراد افزایش می یابد، احتمال تنهایی کمتر می شود.
انواع تنهایی:
تجربه تنهایی پدیده رایجی است و روان شناسان، انواع متفاوتی از تنهایی را تعریف کرده اند. برخی معتقدند طول مدت تنهایی مولفه بسیار مهمی است و بر این اساس سه نوع تنهایی شناسایی شده است:
• تنهایی گذرا: دوره های کوتاه مدتی از تنهایی است، و غالبا زندگی اجتماعی فرد رضایت بخش است.
• تنهایی انتقالی: فرد به خاطر وقایع خاصی در زندگی از قبیل طلاق، مرگ، تغییر مکان زندگی و... احساس تنهایی می کند ولی قبل از وقوع این حوادث از روابط اجتماعی خوبی برخوردار بوده است.
• تنهایی مزمن: این نوع تنهایی یک دوره چند ساله تداوم دارد و در طی این دوران روابط اجتماعی فرد خشنود کننده و رضایت بخش نمی باشد.
گروهی دیگر از روان شناسان، از تنهایی اجتماعی و تنهایی عاطفی صحبت کرده اند. تنهایی اجتماعی از فقدان تعاملات و روابط اجتماعی به وجود می آید و فرد احساس محرومیت و طرد شدگی، غم و اندوه، بی هدف بودن می کند. تنهایی عاطفی به خاطر فقدان دلبستگی عاطفی نزدیک و صمیمانه است و این نوع تنهایی را نمی توان با دوستیابی برطرف کرد، چراکه نیازمند برقراری صمیمیت عاطفی است.
علل تنهایی:
- گسسته شدن تعاملات و روابط اجتماعی افراد به خاطر وقوع وقایعی همچون: طلاق، مرگ، تغییر مکان زندگی و ...
- ویژگی های شخصی : عزت نفس پایین با روابط نامناسب همراه است. کیفیت ضعیف یک رابطه عزت نفس را کاهش می دهد، و عزت نفس پایین هم از تلاش فرد برای برقراری دوستی با دیگران جلوگیری می کند. از سوی دیگر اگر ما دیگران را آن گونه که واقعا هستند نبینیم، ایجاد و حفظ یک رابطه مناسب با آنها دشوار خواهد بود.
- ترس از موقعیت های اجتماعی
- مهارت های اجتماعی ضعیف
- نحوه تفکر فرد درباره خود و در مواجهه با موقعیت های اجتماعی
راهبردهای پیشنهادی برای رهایی از تنهایی:
• دورو بر دیگران باشید، برخی از واکنش های آدمی در برابر تنهایی مثل عدم تحرک، پر خوری، پرخوابی، استفاده از آرام بخش ها، تماشای بیش از حد تلویزیون، و یا اعتیاد به کار می تواند انزوا و تنهایی را تشدید کند.
• با شرکت در کارگاه های آموزشی مهارت های اجتماعی (مهارت های ارتباطی، گوش دادن فعال، خوب صحبت کردن، حل مسئله و ...) ، بر توانمندیهای ارتباطی خود بیفزایید.
• برای غلبه بر مهارت های اجتماعی ضعیف تان، بهترین راه آن است که ببینیم دیگران چگونه رفتار کرده و مهارت های مزبور را چگونه به کار می برند.
• اگر افکار نادرستی در خصوص این که دیگران من را چگونه می شناسند داشته باشید، می توانید افکارتان را از طریق گفتگو با آن افراد تصحیح نمائید.
• از رفتن و قرار گرفتن در محیط های اجتماعی واهمه نداشته باشید و سعی نمایید این ترس‌ها و دلهره ها را از طریق قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی، ازخود دور بسازید.
• تدریجا در برخی فعالیت های گروهی مورد علاقه تان شرکت نمایید و با کسانی که ارتباط با آنان برای شما لذت بخش است، معاشرت و همکاری کنید.
• از خلوت تنهایی تان برای تفکر و فعالیتهای خلاقانه استفاده کنید و مهارت های منحصر به فردتان را در معرض نمایش دیگران قرار دهید.
• هر عاملی که باعث اجتناب و دوری از دیگران می شود، خودش می تواند دلیلی برای طلب همکاری آنها محسوب شود.
بسیاری از افراد در برهه ای از زمان، تنهایی را تجربه کرده اند. زمانی که روابط ما بسیار کم یا بسیار نا خشنود کننده باشد، احساس تنهایی می کنیم.
تنهایی به معنای تنها بودن نیست، چرا که امکان دارد بتوانیم از تنها بودن خود لذت ببریم یا این که به رغم حضور دیگران در دور و برمان احساس تنهایی بکنیم. با این وجود، بین تنهایی و تنها بودن رابطه وجود دارد. ممکن است که با افراد ارتباط دائمی و منظمی داشته باشیم و در عین حال، به لحاظ عاطفی احساس تنهایی بکنیم، غلبه بر احساس تنهایی بدون ارتباط با دیگران کار بسیار دشواری می باشد، تحقیقات نشان داده است که هر چه تعداد تعاملات اجتماعی افراد افزایش می یابد، احتمال تنهایی کمتر می شود.
انواع تنهایی:
تجربه تنهایی پدیده رایجی است و روان شناسان، انواع متفاوتی از تنهایی را تعریف کرده اند. برخی معتقدند طول مدت تنهایی مولفه بسیار مهمی است و بر این اساس سه نوع تنهایی شناسایی شده است:
• تنهایی گذرا: دوره های کوتاه مدتی از تنهایی است، و غالبا زندگی اجتماعی فرد رضایت بخش است.
• تنهایی انتقالی: فرد به خاطر وقایع خاصی در زندگی از قبیل طلاق، مرگ، تغییر مکان زندگی و... احساس تنهایی می کند ولی قبل از وقوع این حوادث از روابط اجتماعی خوبی برخوردار بوده است.
• تنهایی مزمن: این نوع تنهایی یک دوره چند ساله تداوم دارد و در طی این دوران روابط اجتماعی فرد خشنود کننده و رضایت بخش نمی باشد.
تنها یی به معنای تنها بودن نیست، چرا که امکان دارد بتوانیم از تنها بودن خود لذت ببریم یا این که به رغم حضور دیگران در دور و برمان احساس تنهایی بکنیم...
گروهی دیگر از روان شناسان، از تنهایی اجتماعی و تنهایی عاطفی صحبت کرده اند. تنهایی اجتماعی از فقدان تعاملات و روابط اجتماعی به وجود می آید و فرد احساس محرومیت و طرد شدگی، غم و اندوه، بی هدف بودن می کند. تنهایی عاطفی به خاطر فقدان دلبستگی عاطفی نزدیک و صمیمانه است و این نوع تنهایی را نمی توان با دوستیابی برطرف کرد، چراکه نیازمند برقراری صمیمیت عاطفی است.
علل تنهایی:
- گسسته شدن تعاملات و روابط اجتماعی افراد به خاطر وقوع وقایعی همچون: طلاق، مرگ، تغییر مکان زندگی و ...
- ویژگی های شخصی : عزت نفس پایین با روابط نامناسب همراه است. کیفیت ضعیف یک رابطه عزت نفس را کاهش می دهد، و عزت نفس پایین هم از تلاش فرد برای برقراری دوستی با دیگران جلوگیری می کند. از سوی دیگر اگر ما دیگران را آن گونه که واقعا هستند نبینیم، ایجاد و حفظ یک رابطه مناسب با آنها دشوار خواهد بود.
- ترس از موقعیت های اجتماعی
- مهارت های اجتماعی ضعیف
- نحوه تفکر فرد درباره خود و در مواجهه با موقعیت های اجتماعی
راهبردهای پیشنهادی برای رهایی از تنهایی:
• دورو بر دیگران باشید، برخی از واکنش های آدمی در برابر تنهایی مثل عدم تحرک، پر خوری، پرخوابی، استفاده از آرام بخش ها، تماشای بیش از حد تلویزیون، و یا اعتیاد به کار می تواند انزوا و تنهایی را تشدید کند.
• با شرکت در کارگاه های آموزشی مهارت های اجتماعی (مهارت های ارتباطی، گوش دادن فعال، خوب صحبت کردن، حل مسئله و ...) ، بر توانمندیهای ارتباطی خود بیفزایید.
• برای غلبه بر مهارت های اجتماعی ضعیف تان، بهترین راه آن است که ببینیم دیگران چگونه رفتار کرده و مهارت های مزبور را چگونه به کار می برند.
• اگر افکار نادرستی در خصوص این که دیگران من را چگونه می شناسند داشته باشید، می توانید افکارتان را از طریق گفتگو با آن افراد تصحیح نمائید.
• از رفتن و قرار گرفتن در محیط های اجتماعی واهمه نداشته باشید و سعی نمایید این ترس‌ها و دلهره ها را از طریق قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی، ازخود دور بسازید.
• تدریجا در برخی فعالیت های گروهی مورد علاقه تان شرکت نمایید و با کسانی که ارتباط با آنان برای شما لذت بخش است، معاشرت و همکاری کنید.
• از خلوت تنهایی تان برای تفکر و فعالیتهای خلاقانه استفاده کنید و مهارت های منحصر به فردتان را در معرض نمایش دیگران قرار دهید.
• هر عاملی که باعث اجتناب و دوری از دیگران می شود، خودش می تواند دلیلی برای طلب همکاری آنها محسوب شود.
